Θουκυδίδου Ιστορία. Δεν είναι γνωστό με ακρίβεια η χρονολογία γεννήσεως και θανάτου του Θουκυδίδη. Κατά πάσα πιθανότητα γεννήθηκε μεταξύ 460 – 455 π.χ. και απεβίωσε περί το 400 π.χ. άγνωστο πώς. Ο Θουκυδίδης δεν έδωσε τίτλο στο έργο αυτό, ούτε το διαίρεσε σε βιβλία. Η διαίρεσή του σε οκτώ βιβλία και ο τίτλος «Θουκυδίδου Ιστορίαι», οφείλεται μετέπειτα στους αρχαίους γραμματικούς.

Γράφει ο Θουκυδίδης:

Βιβλίον Α’ (Αίτια και αφορμαί του πολέμου)

Λόγος των Αθηναίων (73-78) 

78.«Διότι ο πόλεμος, παρατεινόμενος, καταντά να περιέρχεται συνήθως υπό την επιρροήν τυχαίων περιστατικών, επί των περιστατικών δε τούτων καμμίαν δεν ασκούμεν επίδρασιν ούτε σεις, ούτε ημείς, και ο κίνδυνος, τον οποίον αναλαμβάνει τις, άδηλον έχει την έκβασιν».

Λόγος του βασιλέως Αρχιδάμου (80-85) 

83.«Και κανείς μη θεωρήση ανανδρίαν το ότι τόσαι πολλαί πόλεις διστάζουν να επιτεθούν εναντίον μιας. Διότι και εκείνοι έχουν συμμάχους όχι ολιγωτέρους, οι οποίοι μάλιστα καταβάλλουν φόρον εις αυτούς, και ο πόλεμος διεξάγεται ολιγώτερον διά των όπλων και περισσότερον διά των χρημάτων, τα οποία καθιστούν τα όπλα τελεσφόρα, προ πάντων όταν γίνεται εκ μέρους χερσαίας δυνάμεως εναντίον ναυτικής».

Λόγος των Κορινθίων αντιπροσώπων (120-124) 

124.«Ώστε αφού διά πλείστους λόγους σας παρουσιάζεται ευνοϊκή ευκαιρία προς ανάληψιν πολέμου, και ημείς τον συνιστώμεν προς το κοινόν συμφέρον -εφόσον η κοινότης συμφερόντων είναι η ασφαλεστέρα βάσις δυνάμεως και διά τας πόλεις όπως και διά τους ιδιώτας- σπεύσατε να βοηθήσετε τους Ποτειδαιάτας, οι οποίοι είναι Δωριείς και πολιορκούνται από Ίωνας, το αντίθετον του οποίου συνέβαινε άλλοτε, και επιδιώξατε πάση δυνάμει την ελευθερίαν των άλλων».

Λόγος του Περικλέους (140-144) 

142.«Αλλά κυριώτατον εμπόδιον δι’ αυτούς θα είναι η σπάνις των χρημάτων, εφόσον βραδέως ποριζόμενοι αυτά κατ’ ανάγκην θα χρονοτριβούν, ενώ αι ευκαιρίαι του πολέμου κανένα, δεν περιμένουν».

143.«Διότι η κυριαρχία της θαλάσσης αποτελεί πραγματικώς μέγα κεφάλαιον. Σκεφθήτε, τωόντι, εάν είμεθα νησιώται, ποίοι θα ήσαν πλέον απρόσβλητοι από ημάς;»

Βιβλίον Β’ (Τα γεγονότα των τριών πρώτων ετών του πολέμου)

Έτος 1ον: 431-430 πΧ

Τελικαί προετοιμασίαι Αθηναίων και Πελοποννησίων (7-8)  

8.«Τα σχέδια λοιπόν αμφοτέρων ήσαν σοβαρά και εις τον πόλεμον απεδύοντο πλήρεις θάρρους και αποφασιστικότητος. Ήτο άλλωστε φυσικόν τούτο, διότι οι άνθρωποι κατά την αρχήν πάσης επιχειρήσεως δεικνύουν μεγαλυτέραν δραστηριότητα, ενώ υπήρχεν επί πλέον κατά τον χρόνον τούτον πολυάριθμος νεολαία εις την Πελοπόννησον και τας Αθήνας, η οποία εξ απειρίας επεθύμει τον πόλεμον».

Λόγος του Αρχιδάμου (11) 

11.«Ο αρχηγός εκάστης πόλεως και ο στρατιώτης πρέπει να περιμένη ότι ημπορεί να περιέλθη ο ίδιος εις κίνδυνον. Καθόσον αι τύχαι των πολέμων είναι άδηλοι και από μικρά επεισόδια μεγάλα γεγονότα ημπορούν να προέλθουν, και αι επιχειρήσεις γίνονται ως επί το πολύ εις βρασμόν πάθους».

Θουκυδίδου Ιστορίαι (Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου) 

Συμπέρασμα.

Οι Σπουδαίες περιγραφές του Θουκυδίδη για (γενικές κρίσεις)και (κανόνες επιτυχίας) έχουν αναδείξει την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου ως ένα κείμενο θησαυρός ιδανικό, και παιδευτικό για να διδαχθεί κανείς από την ιστορία και να αναζητήσει ιστορικά παραδείγματα. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι το έργο του Θουκυδίδη έχει γίνει ένα ιδιαίτερα διδακτικό εργαλείο, κυρίως στον αγγλοσαξονικό και όχι μονό, χώρο σε θέματα γεωπολιτικής και στρατηγικής.

Ας το εκμεταλλευτούμε!

Οι Σχολές της Γεωπολιτικής:

Η πρώτη Ιδρυτική Σχολή της Γεωπολιτικής. Η Γερμανική Γεωγραφική Σχολή.

Friedrich Ratzel (1844 – 1904)

Rudolf Kjellen (1864-1922)

Karl Haushoffer (1869-1946)

 Η Αγγλοσαξονική Γεωγραφική Σχολή της Γεωπολιτικής.

Sir Halford Mackinder (1861 – 1947)

Nickolas Spykman (1893-1943)

 Η Γαλλική Γεωγραφική Σχολή της Γεωπολιτικής.

Vidal de La Blache (1845-1918)

Albert Demangeon (1872-1940)

Jaques Ansel (1879-1943)

Yves Lacoste (1929- )

Ορισμοί της Γεωπολιτικής:

 

Friedrich Ratzel (1844-1904)

1) Συμφώνως προς τον πατέρα της Γεωπολιτικής, τον Γερμανό γεωγράφο Friedrich Ratzel η Γεωπολιτική είναι: «Η Γεωγραφία στην Υπηρεσία της Πολιτικής του Κράτους». 

Αυτήν την έννοια έδωσε στον όρο «Πολιτική Γεωγραφία» ο Ratzel με το έργο του Politische Geographie (πλήρης τίτλος: Πολιτική Γεωγραφία ή Γεωγραφία των Κρατών, του Εμπορίου και των Πολέμων).

Karl Haushoffer (1869-1946)

2) Ο επίσης Γερμανός γεωγράφος, και επιστημονικά επηρεασμένος από τον Ratzel, ο Καθηγητής του Πολυτεχνείου του Μονάχου, Karl Haushoffer 

Έγραφε το 1920 ότι: «Η Γεωπολιτική θα είναι και πρέπει να είναι η γεωγραφική συνείδηση του κράτους. Το αντικείμενό της είναι η μελέτη των μεγάλων ζωτικών συσχετίσεων του σύγχρονου ανθρώπου στο πλαίσιο του σύγχρονου χώρου και ο σκοπός της είναι ο συντονισμός των φαινομένων που συνδέουν το κράτος με το χώρο».

Ιωάννης Θ Μάζης: Καθηγητής στη σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

3) Η πρόταση ορισμού της Γεωπολιτικής. «Μια πρόταση ορισμού που θα τολμούσα στο σημείο αυτό να καταθέσω, θέλοντας να συμπεριλάβω και τα κοινωνικό-πολιτικά μεγέθη της παρούσας συγκυρίας αλλά και να προσπαθήσω να διαχωρίσω την Ανάλυση από τη Γεωστρατηγική εφαρμογή, είναι και η εξής»:

Μάζης, 1996. «Γεωπολιτική ανάλυση ενός γεωγραφικού συστήματος ανισόρροπου κατανομής ισχύος καλείται η γεωγραφική εκείνη μέθοδος η οποία μελετά, περιγράφει και προβλέπει τις συμπεριφορές και τις επιπτώσεις των σχέσεων των αντιτιθεμένων και διακριτών διεθνών δράσεων ανακατανομής ισχύος και των ιδεολογικών μεταφυσικών που τις καλύπτουν, στο πλαίσιο των γεωγραφικών συμπλόκων που οι δράσεις αυτές εντοπίζονται και λειτουργούν».

Τα κείμενα (Ορισμοί της Γεωπολιτικής) είναι από την προσωπική ιστοσελίδα του καθηγητή Ιωάννη Θ Μάζη (geo-mazis.gr) την οποία και προτείνω να επισκεφθείτε.