Η Αρκτική είναι η βορειότερη περιοχή της Γης. Στις υδάτινες περιοχές της περιλαμβάνονται ο Βόρειος Παγωμένος Ωκεανός με τις παρακείμενες θάλασσες Γροιλανδική, Μπάρεντς, Καρς, Λάπτεβ, Ανατολική Σιβηρική, Τσουκότκα, Μπόφορτ, καθώς και τους κόλπους Μπάφιν, Φοξ, τα πολυάριθμα στενά και τους κόλπους του Καναδικού Αρκτικού Αρχιπελάγους και τα βόρεια τμήματα του Ειρηνικού και του Ατλαντικού ωκεανού. Μεταξύ των χερσαίων αρκτικών περιοχών περιλαμβάνονται το Καναδικό Αρκτικό Αρχιπέλαγος, η Γροιλανδία, τα αρχιπελάγη Σπιτσμπέργκεν, η Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ, η Νέα Γη, η Βόρεια Γη, τα νησιά του Νοβοσιμπίρσκ, το νησί Βράνγκελ και οι βόρειες ακτές της Ευρασίας και της Βόρειας Αμερικής.
Η Αρκτική καταλαμβάνει μια τεράστια περιοχή, περίπου 30 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ο αυτόχθονος πληθυσμός της Αρκτικής αριθμεί πάνω 30 λαούς, οι οποίοι έχουν δεκάδες γλώσσες.
Η Αρκτική θεωρείται ανεξάρτητη περιοχή, ωστόσο τα σύνορά της ορίζονται με διάφορους τρόπους. Ένας από αυτούς, είναι να οριστεί το νότιο σύνορο της Αρκτικής στο Βόρειο Πολικό Κύκλο (66°33′ βόρειο γεωγραφικό πλάτος), στο όριο «της γης του ήλιου του μεσονυχτίου». Βορειότερα από αυτό το πλάτος παρατηρούνται τα φαινόμενα της πολικής ημέρας (για ένα διάστημα το καλοκαίρι ο ήλιος δεν δύει) και της πολικής νύχτας (για μια ορισμένη περίοδο το χειμώνα ο ήλιος δεν ανατέλλει).
Από απόψεως κλίματος η Αρκτική θεωρείται περιοχή όπου τον Ιούλιο η μέση θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 10°C. Αυτό το κλιματικό σύνορο —το ισόθερμο- συμπίπτει με το σύνορο της ξυλώδους βλάστησης. Βορειότερα απ’ αυτό το όριο δέντρα σχεδόν δεν επιβιώνουν.
Τα γεωγραφικά και κλιματικά σύνορα της Αρκτικής διαφέρουν. Για παράδειγμα, αν και η Ισλανδία βρίσκεται νότια του Πολικού Κύκλου, οι θερμοκρασίες τον Ιούλιο στο μεγαλύτερο μέρος της δεν ξεπερνούν τους 10°C.
Η έκταση της χερσαίας Αρκτικής είναι περίπου 14 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει τα βορειότερα εδάφη των οκτώ αρκτικών κρατών, Ρωσίας, Καναδά, Γροιλανδίας (αυτόνομο τμήμα της Δανίας), ΗΠΑ, Ισλανδίας, Νορβηγίας, Σουηδίας και Φιλανδίας. Στη Ρωσική Ομοσπονδία και στον Καναδά ανήκει το 80% της γης, στις σκανδιναβικές χώρες περίπου το 16%, στις ΗΠΑ το 4%. Το 1/3 της περιοχής καταλαμβάνει ο Βόρειος Παγωμένος Ωκεανός, ο οποίος περιβρέχει το Βόρειο Πόλο. Στο μεγαλύτερο διάστημα του έτους ο ωκεανός είναι καλυμμένος από πάγο.
Τα εδάφη της Αρκτικής μπορούν να χωριστούν σε μερικές γεωγραφικές περιοχές. Ζώνη της Ρωσίας, ζώνη του Καναδά, Γροιλανδία, Αλάσκα, Σπιτσμπέργκεν (Σβάλμπαρντ), Ισλανδία και Φιννοσκανδία.
Στην Αρκτική, η Ρωσία κατέχει το νησί Κολγκούεβ, τη Βόρεια Γη, τη Νέα Γη, τη Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ, το νησί Βράνγκελ, τα νησιά του Νοβοσιμπίρσκ κ.α. Επίσης, στη ρωσική αρκτική ζώνη βρίσκονται ολόκληρες ή τμήματα της δημοκρατίας Σάχα (Γιακούτια), των περιφερειών Μούρμανσκ και Αρχάνγκελσκ, των αυτόνομων περιφερειών Νένετσκι, Γιαμάλο-Νένετσκι και Τσουκότκα, καθώς και η χερσόνησος Ταϊμίρ.
Κατηγορίες:Γεωπολιτική
Γεωπαρατήρηση 