Γράφει ο Κάτς80

Οι Ιρανοί θα προσέλθουν στις κάλπες στις 26 Φεβρουαρίου για να εκλέξουν τα μέλη του κοινοβουλίου (290 εδρών) και τη Συνέλευση (88 θέσεων) των εμπειρογνωμόνων. 

Ένα κοινοβούλιο που θα συνεχίσει να κυριαρχείται από σκληροπυρηνικούς πιστεύεται ότι είναι εμπόδιο στις μεταρρυθμίσεις που προωθεί ο Πρόεδρος Χασάν Ρουχανί. Η Εκλογές στη Συνέλευση των εμπειρογνωμόνων θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά, διότι ο οργανισμός αυτός θα επιλέξει των πιθανό διάδοχο του ανώτατου ηγέτη, Αλί Χαμενεΐ.

Ο 76 χρόνος Χαμενεΐ φημολογείται ότι είναι σε κακή κατάσταση υγείας.

Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά στα 2 όργανα εξουσίας ανακαλύπτουμε ότι ούτε η εκλογή δεν είναι τόσο σημαντική όσο συχνά απεικονίζεται στο διεθνή Τύπο. Στον απόηχο των εκλογών, το κοινοβούλιο είναι απίθανο να ενεργήσει με πολύ αποφασιστικότητα, και η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων κατά πάσα πιθανότητα δεν θα επιλέξει στην πραγματικότητα τον επόμενο ηγέτη.

Οι μεταρρυθμίσεις.

Η διαίρεση συχνά από τους ξένους παρατηρητές του ιρανικού πολιτεύματος-καθεστώς, κατανέμεται μεταξύ σκληροπυρηνικών και μεταρρυθμιστών, αυτό αποτελεί μια υπεραπλούστευση.

Ο Rouhani δεν ήταν ποτέ μέρος της παράταξης των μεταρρυθμιστών όπως ο όρος εννοείτε στο (ιρανικό πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο). 

Το μεταρρυθμιστικό κίνημα εξελίχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, καλώντας για Λογοδοσία και Πλουραλισμό. Οι απόγονοι αυτού του κινήματος ήταν οι συμμετέχοντες στην Πράσινη Επανάσταση του 2009, η οποία κατεστάλη βίαια με την ευλογία του Rouhani που (υπηρετούσε στο Ανώτατο Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας κατά την περίοδο εκείνη).

Από τις εκκαθαρίσεις του 2009, στην πολιτική ζωή του Ιράν έχει δημιουργηθεί μια συμμαχία σκληροπυρηνικών και κεντρώων, που συμφωνούν πολύ περισσότερο από ό, τι διαφωνούν. Σε κρίσιμα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όπως η προβολή της δύναμης στη Μέση Ανατολή και η υποβοήθηση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Συρία, όπου υπάρχει και μια πρόχειρη συναίνεση όλου του πολιτικού φάσματος.

Ως εκ τούτου, οι εκλογές είναι απίθανο να εγκαινιάσουν μια νέα κατεύθυνση στις διεθνείς σχέσεις του Ιράν.

Το κοινοβούλιο έχει αποδειχθεί μια θορυβώδης αλλά σε μεγάλο βαθμό χωρίς συνέπειες αίθουσα συζητήσεων. Στο ιρανικό σύστημα, τους νόμους του κοινοβουλίου μπορούν να αντικαταστήσουν διάφοροι φορείς, όπως το μη εκλεγμένο Συμβούλιο των Φρουρών, των οποίων η δουλειά τους είναι να ελέγχουν την νομοθεσία για να βεβαιώνουν ότι συμμορφώνεται με τα θρησκευτικά πρότυπα.

Αυτή η λειτουργία έχει τακτικά κακοποιηθεί και παρερμηνευτεί από το Συμβούλιο των Φρουρών, το οποίο θέτει βέτο σε υποθέσεις που έχουν ελάχιστη σχέση με τα θρησκευτικά ζητήματα. Στέλνει συνήθως τους προϋπολογισμούς πίσω στο κοινοβούλιο για μεγαλύτερη συζήτηση, ακόμη και αν δεν είναι σαφές πώς παραβιάζει τον ισλαμικό νόμο.

Κατά την όλη διάρκεια, μέχρι και τις σημερινές βουλευτικές εκλογές, το Συμβούλιο των Φρουρών έχει αποκλείσει εκατοντάδες ρεφορμιστές υποψήφιους.

Εκτός από την εποπτεία της νομοθεσίας, το Συμβούλιο είναι αρμόδιο και για τους υποψηφίους, με μια λεπτομερή εξέταση για τα πολιτικά αξιώματα για να εξασφαλίσουν την αφοσίωσή τους στην Ισλαμική Δημοκρατία. Το συμβούλιο θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει ότι θα υπάρξει μια συντηρητική πλειοψηφία στο επόμενο Κοινοβούλιο.

Το Συμβούλιο σηματοδότηση προς το έθνος ότι η Ισλαμική Δημοκρατία θα επιτρέψει μόνο τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της να αναλάβουν οποιοδήποτε αξίωμα.

Το Συμβούλιο των Φρουρών είναι ακόμη πιο αυστηρό στη διαδικασία για την επιλογή του Ανώτατου Αρχηγού, από ό, τι για το Κοινοβούλιο, έχει αρνηθεί ακόμα και την υποψηφιότητα του Χασάν Χομεϊνί, του εγγονού και ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Αγιατολάχ Χομεϊνί.

Ο υποψήφιος για το Αξίωμα θα πρέπει να διαθέτει τόσο θεολογική ευρυμάθεια όσο και πολιτική αξιοπιστία.

Η τελευταία φορά που η Ισλαμική Δημοκρατία αντιμετώπισε μια διαδοχή ήταν το 1989, μετά το θάνατο του Χομεϊνί. Εκείνη την εποχή, οι παρασκηνιακές συζητήσεις με των Αγιατολάχ Χασεμί Ραφσαντζανί, τότε Πρόεδρο της Βουλής, και των γιο του Χομεϊνί Ahmad ενορχήστρωσαν την επιλογή του νέου ηγέτη.

Οι Φύλακες.

Μια παρόμοια διαδικασία μπορεί να αναμένεται και την επόμενη φορά που η Ισλαμική Δημοκρατία θα αντιμετωπίσει την προοπτική της επιλογής ενός νέου ανώτατου ηγέτη, αν και ο Ραφσαντζανί είναι απίθανο να παίξει ένα τέτοιο σημαντικό ρόλο. Οι πρωταγωνιστές στην επιλογή διαδόχου του Χαμενεΐ είναι πιθανό να είναι οι ηγέτες των Φρουρών της Επανάστασης.

Οι συζητήσεις στα κλειστά γραφεία είναι πιθανό να είναι τόσο έντονες όσο την τελευταία φορά και λόγω των φόβων των συντηρητικών κύκλων για των Ιρανικό πληθυσμό. Ιδιαίτερα η νεολαία, θα δει την αλλαγή του Χαμενεΐ ως μια ευκαιρία για την πολιτική και πολιτιστική της ελευθέρωση.

Η πιο έντονη διχοτόμηση στο Ιράν σήμερα δεν είναι μεταξύ των σκληροπυρηνικών και μετριοπαθών, αλλά μάλλον, μεταξύ του κράτους και της κοινωνίας. 

Η ενδεχόμενη αλλαγή του Χαμενεΐ θα κάνει το κράτος ποιο ευάλωτο σε μια εξέγερση και οι «κηδεμόνες» του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων των Rouhani και Λαριτζανί, το αντιλαμβάνονται. Αυτό θα τους οδηγήσει στο να επιλέξουν γρήγορα έναν αντικατάσταση, και να προβάλουν την συνέχεια και τη δύναμη του θεοκρατικού καθεστώτος.

Η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων θα παίξει ρόλο σε μια τέτοια διαδοχή, αλλά δεν θα είναι και απαραίτητο.

Καθώς το Ιράν εισέρχεται για πρώτη φορά σε εκλογή διαδικασία, μετά και από την έλευση της πυρηνικής συμφωνίας με της ΗΠΑ, αυτό που θα είναι σημαντικό είναι το πόσο θα επηρεάσει είτε η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων ή το κοινοβούλιο τις εθνικές υποθέσεις.

Ένα συντηρητικό κοινοβούλιο θα αποδειχθεί εριστικό, αλλά, κάτω από το σταθερό χέρι του Λαριτζανί, σε μεγάλο βαθμό θα είναι συμβατό με το σώμα. Και η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων θα συνεδριάζει κατά καιρούς και θα διαδραματίζει κυρίως εθιμοτυπικό ρόλο.

Ο πιο κρίσιμος πολιτικός χειρισμούς της Ισλαμικής Δημοκρατίας θα συνεχίζει να διοικείται από μια ομάδα λίγων, συμπεριλαμβανομένων των Χαμενεΐ, Λαριτζανί, και Rouhani σε αντίθεση με τους εκλεγμένους φορείς διακυβέρνησης.

Χρήστος Κατσέας