Γράφει ο Κάτς80

Η περιφερειακή πολιτική της Τουρκίας έχει παρασυρθεί στην μοναξιά και την απώλεια των εμπορικών αγορών με τη Ρωσία, η Αφρική είναι μια πιθανή «ναυαγοσωστική» χώρα στα μάτια της Άγκυρας.

Συνοδευόμενος από 150 ανθρώπους των επιχειρήσεων, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήγε για μια περιοδεία στη Δυτική Αφρική από 28 Φεβρουάριου ως 3 Μαρτίου, επισκέφτηκε την Ακτή Ελεφαντοστού, τη Γκάνα, τη Νιγηρία και τη Γουινέα, μετά από το ταξίδι στην ανατολική ακτή της ηπείρου, τον Ιανουάριο του 2015 στην Αιθιοπία, το Τζιμπουτί και τη Σομαλία.

Το 2008 η πρώτη Σύνοδος Κορυφής Συνεργασίας, Τουρκίας-Αφρικής πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη με τη συμμετοχή των 49 αφρικανικών χωρών, και με αποτέλεσμα την υιοθέτηση ενός οδικού χάρτη για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ τους.

Τον Ιανουάριο του 2013, η Τουρκία έγινε μέλος της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης. 

Στη δεύτερη Σύνοδο Κορυφής (συνεργασίας), Τουρκίας-Αφρικής, που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα της Ισημερινής Γουινέας, το Μαλάμπο, το Νοέμβριο του 2014, ως Κοινό Σχέδιο Εφαρμογής συμφωνήθηκε για την περίοδο 2015 έως 2019,  ο αριθμός των τουρκικών πρεσβειών στην Αφρική να αυξηθεί από 12 σε 39. Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την τόνωση της οικονομικής πολιτικής με την ήπειρο, η Τουρκία έχει υπογράψει 38 διμερείς συμφωνίες για εμπορική και οικονομική συνεργασία, 17 διμερείς συμφωνίες για την προώθηση και προστασία των επενδύσεων, και οκτώ διμερείς συμφωνίες για την αποφυγή διπλής φορολογίας.

Ο όγκος των συναλλαγών, ο οποίος ανήλθε σε 5,4 (δις) $ το 2003 αυξήθηκε τέσσερις φορές από το 2014, φτάνοντας στα 23,4 δισεκατομμύρια $. Οι εξαγωγές της Τουρκίας αυξήθηκαν από 2,13 δισεκατομμύρια $ σε 13,7 δισεκατομμύρια $, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν από 3.340 εκατομμύρια $ στα $ 9.6 δισεκατομμύρια. 

Στο τέλος του 2014, οι τουρκικές άμεσες επενδύσεις στην ήπειρο ανήλθαν σε πάνω από 6 δισεκατομμύρια $. Επιπλέον, η τουρκική αναπτυξιακή βοήθεια προς τις αφρικανικές χώρες άγγιξε τα 772 εκατομμύρια $ το 2012 και 783.000.000 $ το 2013.

Ο όγκος των συναλλαγών της Τουρκίας με τη Νιγηρία , μία από τις στάσεις τις τελευταίας περιοδείας του Ερντογάν, ανήλθε σε 426 εκατομμύρια $ κατά τους πρώτους 10 μήνες του 2015. Με την Ακτή του Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, οι εμπορικοί όγκοι ήταν 390 εκατομμύρια $ και 399 εκατομμύρια $ αντίστοιχα, για ολόκληρο το έτος. Ακόμη και μια αύξηση δύο φορές μεγαλύτερη στο εμπόριο με τις χώρες αυτές, σημαίνει λιγότερο από 3 δισεκατομμύρια $ συνολικά, ενώ το εμπόριο με το γειτονικό Ιράν μόνο του ήταν  25 δισεκατομμύρια $ το προηγούμενου έτους.

Ο τεχνολογικός τομέας των τουρκικών εξαγωγών έχει μειωθεί. Το μερίδιο των προηγμένων προϊόντων τεχνολογίας στις εξαγωγές βιομηχανίας και κατασκευής ήταν 6,2% το 2002, ενώ τώρα είναι κάτω στο 3,2% από τον Ιανουάριο του 2016.

Ο επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων της Τουρκίας, προειδοποίησε ότι ο ανταγωνισμός ήδη θερμαίνεται στην αφρικανική αγορά. «Η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ευρωπαϊκές χώρες  έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο εκεί. Πρέπει να δράσουμε πολύ γρήγορα από τώρα και στο εξής», είπε στους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα.

Δύσκολα θα μπορούσε η αφρικανική αγορά να γίνει ένα υποκατάστατο, για τη μείωση των εξαγωγών της Τουρκίας προς τις γειτονικές χώρες. Επιπλέον, η Κίνα είναι ήδη σε πλήρη ισχύ στην Αφρική, θέτοντας έναν σκληρό ανταγωνισμό με τα φτηνά αγαθά της. Εν ολίγοις, το λιανικό εμπόριο στην αγορά της Αφρικής προσφέρει λίγη ελπίδα για τους εμπόρους της Τουρκίας, αλλά και για τους αναδόχους και τους επενδυτές της, να σταθούν σε μακροπρόθεσμη βάση.

Χρήστος Κατσέας