Αναλύσεις: Χρήστος Κατσέας

Το «παζάρι» της Ανατολικής Ευρώπης  

Γράφει ο Κάτς80

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία έχουν εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις υψηλού επιπέδου πάνω από την Ουκρανία. Οι ΗΠΑ εφαρμόζει μια διπλή στρατηγική, την εμπλοκή με τη Μόσχα, ενώ τονώνει και τη στρατιωτική της παρουσία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τη ρωσική επιρροή.

Στο δρόμο για τη Γιάλτα υπάρχουν μέρη που προκαλούν συναισθήματα φόβου και προδοσίας, για τους κατοίκους των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η παραθαλάσσια πόλη της Κριμαίας ήταν ο τόπος μιας  ιστορικής συνάντησης τον Φεβρουάριο του 1945, όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Franklin D. Roosevelt, σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ αποφάσιζαν την τύχη της Ευρώπης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, διαμορφώνοντας το σχηματισμό του δυτικού και Ανατολικού συνασπισμού στην ήπειρο.

Για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η Γιάλτα έχει γίνει ένα σύμβολο της δυτικής γεωπολιτικής, και των δικών τους προσδοκιών για ελευθερία και ανεξαρτησία. Σήμερα, βλέποντας τις διαπραγματεύσεις υψηλού επιπέδου μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας πάνω από την Ουκρανία και τη Συρία , ο μεγαλύτερος φόβος για τις κυβερνήσεις της περιοχής είναι μια άλλη Γιάλτα, σε μια στιγμή που οι ΗΠΑ επιλέγει να χορηγήσει στη Ρωσία σημαντικές παραχωρήσεις στην Ανατολική Ευρώπη, προκειμένου να κάνει μια συμφωνία. Αλλά μια συμφωνία σε (στιλ) Γιάλτας μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας είναι αμφίβολη.

Ο απώτερος στόχος της Ουάσιγκτον είναι να επιτευχθεί μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων σχετικά με την κατάσταση της Ουκρανίας, είτε επίσημα είτε ανεπίσημα, που θα επιτρέπει στην Ουκρανία να είναι τουλάχιστον στρατιωτικά ουδέτερη, ενώ θα αποτρέπει επίσης και τη ρωσική αυτοπεποίθηση και τον περιορισμό της ρωσικής επιρροής στην περιοχή.

Ένας στρατηγικός στόχος των επικεφαλείς των Ηνωμένων Εθνών από τις αρχές του 20ου αιώνα ήταν να εμποδίσει την άνοδο ενός ηγεμόνα στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ παρενέβησαν και στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους και στον Ψυχρό Πόλεμο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι καμία δύναμη δεν θα μπορούσε να κυριαρχήσει στην ήπειρο.

Η στρατηγική των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία που εκτυλίσσεται τώρα παραμείνει σταθερά αιωνόβια, στη σχέση προσέγγισης της Αμερικής με την Ευρώπη.

Ως εκ τούτου, οι ΗΠΑ εφαρμόζει μια διττή στρατηγική, όταν πρόκειται για την περιοχή. – Εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις με το Κρεμλίνο πάνω από την Ουκρανία, και ενισχύοντας παράλληλα την στρατιωτική της παρουσία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι στη μέση των διαπραγματεύσεων για το μελλοντικό καθεστώς της Ουκρανίας.

Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τη στρατηγική της στην Ευρώπη, δεν είναι διατεθειμένη να στείλει αμερικανικά στρατεύματα για την υπεράσπιση του Κιέβου, αλλά εργάζεται (ένιωνε και υπόγεια) για τον περιορισμό της ρωσικής επιρροής στην περιοχή, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε επιστροφή σε μια φίλο-Ρωσική Ουκρανία.

Ως αποτέλεσμα, νωρίτερα αυτό το μήνα, ο διευθυντής της CIA Τζον Μπρέναν επισκέφτηκε τη Μόσχα. Στη συνέχεια, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι συναντήθηκε τόσο με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, σε μια σειρά από συνομιλίες υψηλού επιπέδου σχετικά με την Ουκρανία και τη Συρία. Όπως έχω γράψει, οι κρίσεις στην Ουκρανία  και τη Συρία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.

Η Ρωσία μπορεί να συμμετάσχει σε μυστικές επιχειρήσεις στην περιοχή και σε «πόλεμο» πληροφοριών. Μπορεί να υποστηρίξει ορισμένα αντιευρωπαϊκά πολίτικα κόμματα στην Ευρώπη, όπως έχει ήδη γίνει σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ουγγαρία. Μπορεί επίσης να προβαίνει σε περιορισμένες στρατιωτικές κινήσεις σε περιφερειακές χώρες που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, η Ρωσία μπορεί να επιλέξει να τοποθετήσει τον εαυτό τις σε μια κρίση, και να γίνει το ίδιο χρήσιμη για τις ΗΠΑ σε ένα συγκεκριμένο θέατρο, δεδομένου ότι έχει συμβεί στη Συρία, προκειμένου να βελτιωθεί η διαπραγματευτική θέση της.

Η Ρωσία είναι απίθανο να συμμετάσχει σε μια σημαντική, μεγάλης κλίμακας στρατιωτική λειτουργία στο εγγύς μέλλον. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η συμμετοχή της Ρωσίας στη Συρία, ακόμη και στο ύψος της, ήταν περιορισμένη και σχετικά χαμηλού προϋπολογισμού. Η Ρωσία αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, και έχει ήδη αναγκαστεί να μειώσει τον αμυντικό προϋπολογισμό της κατά 5% αυτό το έτος.

Ενώ η Ευρώπη βιώνει τη δική της εσωτερική κρίση, οι χώρες της Βαλτικής και οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από την ΕΕ οικονομικά, από την άποψη του εμπορίου, των επενδύσεων και της χρηματοδότησης. Παρ ‘όλα αυτά, η Ρωσία μπορεί να προσπαθήσει να διαμορφώσει τις πολιτικές εξελίξεις στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μέσω τη χρήση των ρωσικών επιχειρήσεων, με οικονομικούς δεσμούς με τις ελίτ ή τις εθνοτικές ρωσικές κοινοτήτων σε ορισμένες χώρες.

Παρά τις συνεχιζόμενες συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον, η προτεινόμενη λύση της Αμερικής στη ρωσική πρόκληση δεν θα είναι μια απόκλιση από τις παραχωρήσεις προς το Κρεμλίνο σε μια συμφωνία που θυμίζει τη Γιάλτα. Οι ΗΠΑ κάνει μια επιλεκτική διαπραγμάτευση για την αποτροπή της Ρωσίας, με στόχο τον περιορισμό της ρωσικής επιρροής, αποφεύγοντας την άμεση αντιπαράθεση στην περιοχή.

Χρήστος Κατσέας

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.