ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ/Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού Παντείου Πανεπιστημίου.

Ο ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕ ΕΝΑ ΦΙΛΟΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Ο Τούρκος Πρωθυπουργός είχε επιτύχει με την ευελιξία που τον διακρίνει να πείθει όλους εκείνους που δικαιολογημένα είχαν μικρές ή μεγαλύτερες επιφυλάξεις γι’ αυτό που ο ίδιος προέβαλλε ως αληθινή πολιτική κατεύθυνση της Άγκυρας, δηλαδή ότι βρίσκεται σε έναν δρόμο ευρωπαϊκό.

Η αποπομπή του Τούρκου Πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, που κατά γενικήν ομολογίαν υπήρξε για τις διεθνείς σχέσεις της Άγκυρας εξαιρετικά επιτυχημένος, δημιούργησε και ερωτηματικά, αλλά είναι και αποκαλυπτική του είδους και της ταυτότητας του καθεστώτος Ερντογάν. Αυτό γιατί ο Αχμέτ Νταβούτογλου ήταν εκείνος που κατάφερνε με μαεστρία να λειαίνει τις γωνίες των κατ’ επανάληψιν εκδηλούμενων αντιθέσεων και ορισμένες φορές εχθρικών διαθέσεων του διεθνούς παράγοντα προς το αυταρχικό και καταπιεστικό καθεστώς της Άγκυρας υπό τον Ταγίπ Ερντογάν.

Όντως, ο Νταβούτογλου υπήρξε εκείνος, ο οποίος διαμόρφωσε ένα φιλοευρωπαϊκό προσωπείο για την Τουρκία. Είχε επιτύχει με την ευελιξία που τον διακρίνει να πείθει όλους εκείνους που δικαιολογημένα είχαν μικρές ή μεγαλύτερες επιφυλάξεις γι’ αυτό που ο ίδιος προέβαλλε ως αληθινή πολιτική κατεύθυνση της Άγκυρας, δηλαδή ότι βρίσκεται σε έναν δρόμο ευρωπαϊκό. Αυτή η χώρα κατά τον Νταβούτογλου χρειαζόταν τη στήριξη των Ευρωπαίων και των Δυτικών για να μπορέσει, όχι μόνο να προχωρήσει τον δρόμο της φιλελευθεροποίησης και δημοκρατικοποίησης του καθεστώτος, αλλά να καταστεί και πολιτικά ώριμη, ώστε να μπορέσει να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Η αιφνιδιαστική αυτή κίνηση του Ερντογάν φαίνεται πως εκδηλώθηκε ως μη αναμενόμενη για τους τρίτους, ενώ προετοιμαζόταν εδώ και καιρό. Επήλθε γιατί ο Νταβούτογλου ήταν εκείνος, ο οποίος λόγω της επιτυχημένης διεθνούς του παρουσίας, καθιερώθηκε ως πολιτική προσωπικότητα της Τουρκίας σε ισχυρότερο βαθμό, όχι μόνο ως μέγεθος, αλλά και ως ποιότητα αποδοχής απ’ ό,τι ο Πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος προδήλως αισθάνθηκε έναν ανταγωνισμό κυριαρχίας του Τούρκου Πρωθυπουργού και στο εσωτερικό της χώρας. Αυτό που έχει σημασία εδώ να επισημάνει κανείς είναι η διαπίστωση μιας πραγματικά σουλτανικής νοοτροπίας του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος αισθάνεται πως πρέπει να είναι η απόλυτη και αδιαμφισβήτητη κυριαρχούσα πολιτική προσωπικότητα στο εσωτερικό της Τουρκίας και όχι μόνο. Οποιαδήποτε άλλη πολιτική μορφή εκδηλώνεται κατά τρόπο επιτυχή, ακόμα και υπέρ των τουρκικών συμφερόντων, ή πρέπει να κοντύνει ή πρέπει να φύγει.

Η κίνηση του Ερντογάν ουσιαστικά να απομακρύνει τον Νταβούτογλου μαρτυρεί την πολιτική νοοτροπία του ηγέτη, ο οποίος θέλει να έχει φερέφωνα στην εκπροσώπηση της χώρας και όχι προσωπικότητες που παράγουν πολιτική και εκφράζει βεβαίως ταυτόχρονα και έναν εγγενή αυταρχισμό, ο οποίος μετατρέπεται και σε δομικό στοιχείο της τουρκικής πολιτικής, στον βαθμό που η ηγεσία της χώρας λειτουργεί εν είδει σατραπείας, δηλαδή δεν ανέχεται πολιτικές οντότητες, οι οποίες εκδηλώνουν μιαν αυθυπαρξία. Η Τουρκία οδηγείται σε μια σταδιακή εκδήλωση καθιέρωσης ενός μέχρι τούδε υφέρποντος δομικού αυταρχισμού σε έναν ολοκληρωτισμό ισλαμικού προσανατολισμού, ο οποίος ουσιαστικά θα την μετατρέψει από μιαν κατ’ επίφαση δημοκρατία σε μια σουλτανική δικτατορία ισλαμικού ιδεολογικού υποβάθρου.

Το γεγονός της απομάκρυνσης του Νταβούτογλου πρέπει να ανησυχήσει, διότι ακριβώς δείχνει την κατεύθυνση που λαμβάνει ένα πολιτικό σύστημα καθοδηγούμενο από έναν ηγέτη, του οποίου η βασική πολιτική λογική διακρίνεται από εγγενή αυταρχισμό. Μπορεί κανείς να υποθέσει πως η Τουρκία από τούδε και στο εξής θα κυβερνάται από τον Ερντογάν προσωπικά, τον οποίο θα προσκυνούν εχθροί και φίλοι και ο οποίος θα αποδώσει στο πολιτικό σύστημα ένα ιδεολογικό περιεχόμενο ισλαμογενούς πολιτικής κατεύθυνσης, που δεν θα έχει καμία σχέση, ούτε με την δημοκρατία, ούτε με τον φιλελευθερισμό και φυσικά ούτε με το πλουραλιστικό πολιτικό σύστημα των δυτικών δημοκρατιών.

Θα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν αντίστοιχο κεμαλισμό ως ιδεολογία και όπως οι φίλοι και εχθροί της Τουρκίας αντιλαμβάνονταν τη χώρα ως κεμαλική και αποδέχονταν την αντίληψη της διακυβέρνησής της από το μαυσωλείο του Κεμάλ, έτσι και τώρα ο Ερντογανισμός εμπλουτισμένος από το τουρκικό Ισλάμ, θα αποτελέσει το νέο ιδεολογικό υπόβαθρο ενός πολιτικού συστήματος τουρκικής έμπνευσης, που δεν θα έχει καμία σχέση ούτε με τη Δύση, ούτε με τη δημοκρατία. Σταδιακά θα καταργηθούν και τα τελευταία υπολείμματα ελευθεριών και δικαιωμάτων, οι δημοσιογράφοι που αντιδρούν θα φυλακίζονται και θα εξορίζονται, όπως συμβαίνει και τώρα, το ίδιο θα ισχύσει και για τους πανεπιστημιακούς, τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης. Βρισκόμαστε ενώπιον ενός εν εξελίξει αναπτυσσόμενου ισλαμικού ολοκληρωτισμού στη γείτονα χώρα.

Το φαινόμενο αυτό θα επηρεάσει τα μάλα τη χώρα μας στον βαθμό που ο ηγέτης της γείτονος συμπεριφέρεται ήδη ως ηγεμών με την επιθετικότητα που διακρίνει αυτά τα καθεστώτα, όπου η εγκαθίδρυση της ηγεμονίας εν είδει ηγεμονίας ή σατραπείας, προϋποθέτει την επιβολή στον διεθνή περίγυρο της αντίληψης της υπαγωγής στη βούληση του περιφερειακού ηγεμόνα, μετατρέποντας ουσιαστικά χώρες, όπως η Ελλάδα, σε προτεκτοράτα και φινλανδοποιημένες ζώνες.

Η Τουρκία αποτελεί κατά γενικήν ομολογίαν, ως δομές εξουσίας, όπως έλεγε και ο αείμνηστος Νεοκλής Σαρρής, ένα επικίνδυνο για την ειρήνη και την ασφάλεια πολιτικό σύστημα. Ας σκεφθούμε εμείς στην Κύπρο, που διαπραγματευόμαστε τη λύση του Κυπριακού, αν δικαιούμαστε να θυσιάσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία, που είναι στις δύσκολες διεθνείς συνθήκες που βιώνουμε, ένα καλό και ασφαλές κράτος για τους Κυπρίους, για ένα κοινό κράτος με την Άγκυρα. Διότι περί αυτού πρόκειται. Δεν είναι οι Τουρκοκύπριοι που θα συμπράξουν, αλλά η Άγκυρα.

Πηγή/icmu.nyc.gr