Γράφει ο Κάτς80

Στις 11 Φεβρουαρίου, ο Αλί Shamkhani, ο γραμματέας του Ανώτατου Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Ιράν, δήλωσε ότι το Ιράν εξετάζει το ενδεχόμενο να παρέχει τον εναέριο χώρο του στις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις, προκειμένου να στηρίξει ενέργειες στο συριακό έδαφος.Η είδηση ενόχλησε το Ισραήλ, το οποίο λίγες μέρες πριν την ανακοίνωση είχε επισημάνει την ανησυχία του σχετικά με τους δεσμούς μεταξύ Μόσχας και Τεχεράνης.  Σε μια προσπάθεια να ηρεμήσει το κλίμα, ο Ρώσος Πρεσβευτής στο Ισραήλ Shein σημείωσε: «Σε γενικές γραμμές, ο ρόλος της Ρωσίας στη Συρία είναι για τους ισραηλινούς συναδέλφους μας κατανοητός. Η μόνη επιφύλαξη που έχουν είναι για αυτούς ότι θα ήταν καλύτερο αν υπήρχαν αποδεκτές στενότερες σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας παρά Ιράν-Ρωσίας, στο ξεπέρασμα της Συριακής κρίσης και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη Μέση Ανατολή.» Ανέφερε ότι το Ισραήλ επέστησε τις δικές του κόκκινες γραμμές , που είναι η μη μεταφορά σύγχρονων όπλων στη Χεζμπολάχ και η «δημιουργία μιας πλατφόρμας αντί-Ισραήλ στο Γκολάν που θα περιλάμβανε και το Ιράν.

Οι Ελιγμοί της Ρωσίας μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, είναι μια δοκιμασία. Οι Πολιτικές και στρατιωτικές επαφές μεταξύ της Ρωσίας και του Ισραήλ βρίσκονται σε άνοδο. Προσπαθώντας να βγάλουμε ένα νόημα τι είναι αυτό που οδηγεί στις μεγάλες επιταγές της εξωτερικής πολιτικής του Ισραήλ και το πώς διαμορφώνονται ώστε να γίνεται ακόμα πιο σημαντική για τη Μόσχα.

Κατ’ ‘αρχάς θα πρέπει να πούμε ότι οι Ισραηλινοί θεωρούν την κατάστασή τους να είναι σε αρκετά καλή, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά. Αυτό το ζήτημα έχει σίγουρα κάποιο στέρεο έδαφος: το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας αυξάνεται, η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας ανθίζει, το πολιτικό σύστημα είναι σταθερό, το Ιράν δεν παρουσιάζει άμεση απειλή για την ασφάλεια της χώρας, καθώς και ως μαχητές της Χεζμπολάχ, είναι απασχολημένοι με τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία. Αυτό δεν σημαίνει ότι το Ισραήλ ως κράτος είναι χαλαρό, γιατί και οι δύο εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις είναι σοβαρές και πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως και ταυτόχρονα με σύνεση.

Η ισραηλινή κυβέρνηση θεωρείται από τις δύο πτέρυγες της τοπικής πολιτικής ελίτ να είναι εξαιρετικά λαϊκίστική. Στερείται στρατηγικές απόψεις, ειδικά για τις πολιτικές εξελίξεις και το Παλαιστινιακό ζήτημα. Ο πρωθυπουργός ερευνάτε για διάφορες υποθέσεις διαφθοράς. Λόγω της πίεσης από εξωτερικές προκλήσεις, υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα ότι μια νέα εκλογή θα πραγματοποιηθεί εντός της διάρκειας του τρέχοντος έτους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πολιτικές ομάδες έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται για μια πιθανή εκστρατεία.

Οι Ισραηλινοί παρακολουθούν το παλαιστινιακό ζήτημα όχι ως «εσωτερικό πρόβλημα», αλλά ένα πρόβλημα που επηρεάζει σοβαρά το διεθνές κύρος του Ισραήλ. Και οι δύο δεξιού και αριστερού πολιτικοί φορείς προσφέρουν τις δικές τους ιδέες για το πώς να το αντιμετωπίσουν. Πιστεύουν ότι έχει έρθει η ώρα, τουλάχιστον για το Ισραήλ να διατυπώσει ένα ξεχωριστό στρατηγικό σχέδιο για τη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη. Οι υποστηρικτές αυτής της ιδέας πιστεύουν ότι μια υπερασπιστική λύση για τη σύγκρουση θα φέρει πιθανότατα τη χώρα σε μια νέα εποχή τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, λίγοι στη Μόσχα περιμένουν κάποιες τολμηρές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση το 2017, καθώς οι Ισραηλινοί θα ήθελαν να δουν τι θα συμβαίνει στη Συρία και ποια θα είναι η πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, επειδή και οι δύο πλευρές θα έχουν άμεσες συνέπειες για το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή.

Ένα από τα πιο ευαίσθητα κομμάτια στις ρωσικό-ισραηλινές σχέσεις είναι ότι το Ιράν εξακολουθεί να θεωρείται στο Τελ Αβίβ ως μια σημαντική απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ, παρά το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης. Ισραηλινοί ανησυχούν για το μέλλον της πυρηνικής εξελίξεις στο Ιράν, και στο Τελ Αβίβ περιμένουν να δούνε τι κινήσεις θα κάνει η Τεχεράνη το επόμενο διάστημα στη Συρία και την υποστήριξη της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, μαζί με την γενική υποκίνηση εναντίον του εβραϊκού κράτους, οι Ισραηλινοί αισθάνονται άβολα με το καθεστώς του Αγιατολάχ. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το Ισραήλ δεν θα ανεχθεί παραστρατιωτικές ομάδες σιιτών στα σύνορά του.

Το Ισραήλ δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στον πόλεμο στη Συρία. Δεν υποστηρίζει τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ και το Ισλαμικό Κράτος (IS) δεν απειλεί το Ισραήλ άμεσα. Ωστόσο, το Ισραήλ εξετάζει προσεκτικά τι συμβαίνει, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια των βορείων συνόρων της.

Οι σχέσεις Ισραήλ, Τουρκίας, Αίγυπτο και την Ιορδανία έχουν θετικά σημεία στη συνολική ασταθή κατάσταση στη Μέση Ανατολή, και η Μόσχα καλωσορίζει τέτοιες εξελίξεις.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι στρατηγικός εταίρος του Ισραήλ, και η διοίκηση Μπαράκ Ομπάμα επανέλαβε αυτήν την κατάσταση, ακόμη και αν η ισραηλινή κυβέρνηση δεν ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένη με την πολιτική της έναντι της χώρας. Σήμερα υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα στο Ισραήλ πάνω στις προσμονές από τη νέα διοίκηση του Donald Trump , αλλά η γενική ιδέα είναι ότι θα είναι πολύ πιο φιλική προς το Ισραήλ.

Έχοντας ουσιαστικά «επιστρέψει» στη Μέση Ανατολή, η Ρωσία επιδιώκει να γίνει συντονιστής στην περιοχή και αγωνίζονται για τη γενική σταθεροποίηση. Το Ισραήλ γίνεται αντιληπτό ως ένας ευνοϊκός εταίρος σε αυτό το σενάριο. Αλλά χρειάζονται δύο για αυτό το ταγκό: Το Ισραήλ ενδιαφέρεται για την οικοδόμηση αποτελεσματικών διμερών σχέσεων με μια χώρα που λειτουργεί σε κοντινή απόσταση από τα σύνορά της, αλλά πιθανότατα όχι περισσότερο από αυτό. Υπάρχουν λιγοστές ενδείξεις ότι η στάση αυτή θα μπορούσε να αλλάξει, εκτός και εάν συμβούν σημαντικές αλλαγές στην ρωσική εγχώρια και εξωτερική πολιτική. Για παράδειγμα, μια πολύπλευρη συνεργασία της Ρωσίας με το Ιράν είναι ένα μεγάλο εμπόδιο για μια συνολική εταιρική σχέση με το Ισραήλ.

Με λίγα λόγια, τα τρέχουσα πιο σοβαρά προβλήματα του Ισραήλ είναι στο εσωτερικό της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του Παλαιστινιακού ζητήματος. Ανεξάρτητα από τις αναταραχές στη Μέση Ανατολή και τις πιθανές σημαντικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, το Ισραήλ και σήμερα θεωρείται ως αρκετά ισχυρό για να ξεπεραστούν οι σημερινές προκλήσεις του. Για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του στο μέλλον, το Ισραήλ θα πρέπει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα είναι σε θέση να έχουν λόγο όταν οι τοπικές και παγκόσμιες δυνάμεις χαρτογραφήσουν τη μοίρα της περιοχής.

Χρήστος Κατσέας