Γράφει ο Κάτς80

Παρόλο που η Ευρώπη μπορεί να είναι πιο άνετη μιλώντας δημοσίως για επιθετικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο, οι ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να μην είναι σαφείς σχετικά με τη στρατηγική τους χρησιμότητα.

Πριν από δύο εβδομάδες, το Υπουργείο Άμυνας της Ολλανδίας φιλοξένησε το τρίτο Διεθνές Συμπόσιο Κυβερνητικών Επιχειρήσεων. Ο αρχηγός της Ολλανδικής Κυβερνητικής Διοίκησης Άμυνας Hans Folmer δήλωσε ότι επιθυμεί να:

«ενθαρρύνει μια κοινή και ρεαλιστική κατανόηση του ρόλου των κυβερνητικών δυνατοτήτων σε μελλοντικές επιχειρήσεις, διευκολύνοντας παράλληλα την ευκαιρία ανάπτυξης και ενίσχυσης των σχέσεων μεταξύ όλων των συμμετεχόντων».

Στην ίδια συνάντηση πέρυσι, ο πρώην υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Michael Fallon αναγνώρισε ότι τα κράτη «πρέπει να έχουν την ικανότητα να έχουν δικαιοδοσία στον κυβερνοχώρο όπως σε άλλους τομείς» και επιβεβαίωσαν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιεί «επιθετικό κυβερνοχώρο» εναντίον του αυτοαποκαλούμενου ισλαμικού κράτους. Φέτος, οι συμμετέχοντες συζήτησαν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από αυτές τις επιχειρήσεις και διερεύνησαν πώς και πότε τα ηλεκτρονικά εργαλεία θα μπορούσαν να είναι τα πιο χρήσιμα εναντίον ενός αντιπάλου.

Ωστόσο, με βάση τις συζητήσεις του τρέχοντος έτους, φάνηκε να υπάρχει λιγότερος ενθουσιασμός σχετικά με τις δυνατότητες των επιθετικών εργαλείων του κυβερνοχώρου. Στην Ευρώπη, οι δυνατότητες στον κυβερνοχώρο κάποτε θεωρούνταν μια ασημένια σφαίρα για τα αμυντικά προβλήματα της Ευρώπης. Οι χρονολογικά χαμηλοί προϋπολογισμοί για την άμυνα και το παρωχημένο υλικό θα μπορούσε να αντικατασταθεί από μια ασύμμετρη ικανότητα όπου θα μπορούσε να βελτιώσει την ικανότητα της Ευρώπης να αποτρέψει τους αντιπάλους τις. Τώρα, όπως είπε ένας συμμετέχων, ο «κυβερνοχώρος δεν είναι πια κάτι ιδιαίτερο». Υπήρξε μια πιο ειλικρινής και ανοιχτή συζήτηση για το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι δυνατότητες του κυβερνοχώρου, τις προκλήσεις για την ανάπτυξη και τη διατήρησή τους και την κατανόηση των στρατηγικών τους επιπτώσεων.

Παρόλα αυτά, η Ευρώπη θα συνεχίσει να αγωνίζεται με τουλάχιστον τρία ζητήματα.

Πρώτον, δεν δημιουργούνται ίσες όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνητικές εντολές. Στην πραγματικότητα, η ποικιλομορφία των δυνατοτήτων στην Ευρώπη καθιστά δύσκολη τη σύγκρισή τους στη θεωρία και ίσως ακόμη πιο δύσκολο να συντονιστούν οι προσπάθειες στην πράξη. Ενώ η Γερμανία λέγεται ότι έχει χιλιάδες αξιωματικούς πληροφόρησης και κυβερνοχώρου. Επίσης, όλα τα κράτη χρειάζονται τεχνικό προσωπικό, αλλά δεν έχουν όλοι τους πόρους για να τους προσελκύσουν. Παρόλο που πολλές ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να κατασκευάζουν μια επιθετική ικανότητα στον κυβερνοχώρο σχεδόν πριν από μια δεκαετία, πολλά κράτη βρίσκονται ακόμη απόμακρα.

Δεύτερον, η Ευρώπη εξακολουθεί να αναζητά στρατηγικό στόχο για την επιθετική της ικανότητα στον κυβερνοχώρο. Κάθε μελετητής ή υπεύθυνος χάραξης πολιτικής στη διάσκεψη σημείωσε ότι η αποτροπή είναι μια ανεπαρκής στρατηγική που επιδιώκεται στον κυβερνοχώρο, εν μέρει ή εντελώς. Ωστόσο, παραμένει η έλλειψη εναλλακτικών λύσεων και οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής κατά τη διάσκεψη φάνηκαν άσχετοι με τις ιδέες που προέκυψαν στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία σχετικά με τη στρατηγική αξία των επιθετικών ικανοτήτων του κυβερνοχώρου, όπως η συσσωρευτική αποτροπή του Kello, η έννοια του Harknett.

Τρίτον, η Ευρώπη δεν διαθέτει ένα κοινό δόγμα σχετικά με τη χρήση επιθετικών επιχειρήσεων στον κυβερνοχώρο. Το ΝΑΤΟ ολοκλήρωσε πρόσφατα ένα πρώτο σχέδιο του δικού του εγχειρήματος για τις κυβερνοεπιχειρησιακές επιχειρήσεις και διεξάγει τη διαδικασία αντιμετώπισης και των σχολίων των κρατών μελών και των προσκεκλημένων παρατηρητών. Η Ευρώπη θα χρειαστεί ένα κοινό δόγμα ή τουλάχιστον ένα κοινό λεξιλόγιο που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από στρατιωτικούς σχεδιαστές, αν θέλει να ακολουθήσει μια συντονισμένη προσέγγιση στις επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο. Το δόγμα προσπαθεί κανονικά να συνδέσει τη θεωρία και την πρακτική. Ωστόσο, οι κυβερνοεπιχειρησιακές επιχειρήσεις σε στρατιωτικό πλαίσιο παραμένουν αρκετά νέες και η έλλειψη πρακτικής σημαίνει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τείνουν να επικεντρώνονται κυρίως στη θεωρία, καθιστώντας την ανάπτυξη της διδασκαλίας μια δύσκολη άσκηση.

Χρήστος Κατσέας