Του Μηνά Λυριστή. Ερευνητής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών και μεταπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το Ισλαμικό Κράτος, διαρκώς χάνει εδάφη στη Μέση Ανατολή. Στη Συρία και το Ιράκ οι δυνάμεις του αποκρούονται και οπισθοχωρούν, και οι γραμμές τροφοδοσίας των μαχητών του κόβονται. Το Ισλαμικό Κράτος δεν κατάφερε έως τώρα να δημιουργήσει συνοχή στους πληθυσμούς που βρίσκονταν υπό την επιρροή του. Αυτό φαίνεται μέρα με τη μέρα, όπου απελευθερώνονται εδάφη και οι άνθρωποι δείχνουν το πόσο περίμεναν τη στιγμή αυτή. Δεν υπήρχε παραμονή των πληθυσμών αυτών με τη θέληση τους στα εδάφη που είχε καταλάβει το ΙΚ. Παράλληλα όμως πολλοί υποστηρικτές του ΙΚ βρέθηκαν “εκτός” της επικράτειας του. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Τι θα κάνουν οι μαχητές αυτοί, και πως θα συνεχίσει να εξελίσσεται το ΙΚ;

Συνοπτικά για το πρώτο ζήτημα η απάντηση έχει δοθεί ήδη από τη δεκαετία του 1980 και την εισβολή της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν. Οι μαχητές αυτοί επιστρέφουν στις εστίες τους με προοπτική είτε να συνεχίσουν ένοπλο αγώνα από εκεί, είτε να παραμείνουν ανενεργοί έως την κατάλληλη στιγμή. Και εκεί έρχεται το σοβαρότερο ζήτημα που έχει να αντιμετωπίσει η Δύση. Τι μέλλει γενέσθαι όταν επιστρέψουν στο ευρωπαϊκό έδαφος οι μαχητές που προέρχονται από ευρωπαϊκές χώρες;

Σχετικά με το ΙΚ τώρα, φανερή τα τελευταία χρόνια ήταν η ευρεία χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Χρήση του DarkWeb, BitCoin, ηλεκτρονικό Μέσο ενημέρωσης (Amaq), μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μερικές από τις πτυχές της ηλεκτρονικής προπαγάνδας του ΙΚ. Μπορεί στρατιωτικά να ηττηθεί, αλλά ένα “διαδικτυακό χαλιφάτο” είναι σαφώς πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Η προπαγάνδα των τζιχαντιστών συνεχίζει και θα συνεχίσει να υπάρχει, αποκρυπτογραφημένη. Είναι σίγουρο πως όσο υπάρχει υποχώρηση στο πεδίο της μάχης, θα ενταθεί η παρουσία του στο διαδίκτυο. Σε ένα “Εικονικό Χαλιφάτο”.

Είναι εύκολο να αναρωτηθούμε το γιατί. Μία παραλλαγμένη εκδοχή του ιστορικού Χαλιφάτου, υπό την οδήγηση ενός ισχυρού χαλίφη (ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγντάντι στην περίπτωση μας). Δημιουργείται λοιπόν μια πανίσχυρη ούμα (κοινότητα) πιστών η οποία διοικείται εξ αποστάσεως από τον χαλίφη ο οποίος χρησιμοποιεί τη Σαρία και έχοντας χώρο-σύνορα το παγκόσμιο έδαφος του διαδικτύου.

Παρότι μάλιστα υπάρχει σαφής μείωση των υλικοτεχνικών υποδομών προπαγάνδας (και λόγω της μείωσης των εδαφών του ΙΚ), δεν έχει υπάρξει τέλος στη μετάδοση “ειδήσεων” από το εικονικό πρακτορείο Amaq. Συνεχίζεται μάλιστα η ανάληψη ευθύνης σε κάθε σχεδόν επίθεση που γίνεται στη Δύση, ακόμη και αν οι αρχές της κάθε χώρας-θύματος δεν κάνουν σύνδεση του συμβάντος με την ισλαμική τρομοκρατία.

Καθίσταται σαφές λοιπόν πως αγωνιωδώς προσπαθούν οι υποστηρικτές του ΙΚ να το κρατήσουν στην “επικοινωνιακή” επιφάνεια. Και αυτό συμφέρει φυσικά. Γιατί οι δυτικές κοινωνίες δεν έχουν αποβάλει τον φόβο. Και η μεγαλύτερη νίκη του ΙΚ ως τώρα είναι ίσως αυτή. Πως με κάθε επίθεση που γίνεται σε δυτικό -και όχι μόνο, έδαφος, η κοινή γνώμη θεωρεί υπαίτια οργάνωση το ΙΚ, ακόμη και αν όλα τα στοιχεία το αποκλείουν. Αυτή την επίδειξη «ήπιας» ισχύος οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε σαν Δύση. Και είναι σίγουρο πως με τη λογοκρισία και μόνο δεν θα τα καταφέρουμε.

Ο Μηνάς Λυριστής είναι ερευνητής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών και μεταπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πηγή: www.kans.gr