Γράφει ο Κάτς80

Πράγα: Τρεις μήνες μετά την εκλογή του λαϊκιστή – Ευρωσκεπτικιστή και δισεκατομμυριούχου Αντρέι Μπάμπις (Τσέχικα: Andrej Babiš) ως πρωθυπουργού, οι Τσέχοι θα ξανά-επιστρέψουν στις κάλπες την Παρασκευή και το Σάββατο για να εκλέξουν το νέο πρόεδρο.

Ο αγαπημένος πρόεδρος του «συστήματος» ανάμεσα στους εννέα υποψηφίους που αγωνίζεται για μια θέση στον 2^ο γύρο αργότερα αυτό το μήνα είναι ο νυν Πρόεδρος Μήλος Ζέμαν (Τσέχικα: Miloš Zeman), ο οποίος στα 73 χρόνια παρακολουθεί τη χώρα του να εξελίσσετε πολιτικά πιο διαιρεμένη κατά τη διάρκεια της πενταετούς θητείας του.

Ως μέλος μιας όλο και πιο δεξιάς περιφερειακής συμμαχίας των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, που ονομάζεται ομάδα του Visegrad, η οποία περιλαμβάνει την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Σλοβακία, η Τσεχική Δημοκρατία βρίσκεται σε ένα ιδεολογικό σταυροδρόμι με την άνοδο της ξενόφοβης ακροδεξιάς στη χώρα, και στο κοινοβούλιο στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου.

Ο Zeman είναι ένας αντιμουσουλμάνος και θεωρείται συμπαθής στα αυταρχικά καθεστώτα, ενώ παράλληλα γίνεται ένας από τους πιο αξιόπιστους συμμάχους του Κρεμλίνου στην Ευρώπη.

Αυτές οι ακραίες απόψεις ανησυχούν πολλούς Τσέχους που φοβούνται ότι η χώρα τους μπορεί να πάει πίσω από το δημοκρατικό σύστημα τους. Γ ’αυτό που πολέμησαν τόσο έντονα να επιτύχουν κατά τη διάρκεια της «Βελούδινης Επανάστασης» του 1989, η οποία τερμάτισε τις τέσσερις δεκαετίες του κομμουνισμού.

Όσον αφορά μια πιθανή αλλαγή ως προς ένα πολιτικό κίνημα, είναι σίγουρα οι σημαντικότερες προεδρικές εκλογές (στην πρόσφατη ιστορία).

Μετά τη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας πριν από 25 χρόνια, η προεδρία έγινε μια κάπως τελετουργική θέση με περιορισμένο αλλά όχι ασήμαντο πεδίο αρμοδιοτήτων, που περιλαμβάνει τον διορισμό υψηλόβαθμων κυβερνητικών θέσεων και τις συναντήσεις με ξένους αρχηγούς κρατών. Ο πρόεδρος επίσης αναμένεται να υποστηρίζει την πολιτική τροχιά της χώρας ακολουθώντας τη γραμμή των πολιτικών του εκλεγμένου κοινοβουλίου. Αυτή δεν ήταν ωστόσο η συμπεριφορά του Zeman.

Ένα παράδειγμα της συμπεριφοράς του είναι: ότι τον Οκτώβριο, ο πρωθυπουργός Bohuslav Sobotka κατηγόρησε τον πρόεδρο Zeman ότι παρεμβαίνει στις εξωτερικές υποθέσεις της Τσεχίας και αντιφάσκει με την κυβέρνηση όταν επαναλαμβάνει τη στάση του εναντίον των κυρώσεων της ΕΕ έναντι της Ρωσίας σχετικά με την κρίση στην Ουκρανία, ενώ υπερασπίζεται την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία ως μη αναστρέψιμη.

«Η ομιλία του Zeman έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με την εξωτερική μας πολιτική και ο πρόεδρος δεν είχε εντολή να το κάνει», δήλωσε ο Sobotka εκείνη την εποχή.

Τι διακυβεύεται;

Αξιοποιώντας την αυξανόμενη περιφρόνηση για τη δυσλειτουργική κυβέρνηση της χώρας στη δημοκρατική εποχή, ο πρωθυπουργός Andrej Babiš υποσχέθηκε να εδραιώσει τον ρόλο της κυβέρνησης υπέρ ενός ισχυρότερου εκτελεστικού ρόλου, με έντονη κριτική από τους αντιπάλους του.

Την Τετάρτη, ο πρόεδρος Zeman υποσχέθηκε να σταθεί δίπλα στον προσωρινό πρωθυπουργό, παρόλο που σήμερα δεν έχει αρκετή υποστήριξη ώστε να κερδίσει ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο. Με τον Πρόεδρο Zeman να μην δηλώνει για τον Andrej Babiš ξεκάθαρα ότι θα είναι σε θέση να σχηματίσει μια κυβέρνηση προτού λήξει η θητεία του στις αρχές Μαρτίου, ένας νέος πρόεδρος μπορεί να βρεθεί στη θέση να ζητήσει εκλογές, αν ο Zeman δεν τον έχει ήδη διορίσει πρωθυπουργό. Εάν ο Andrej Babiš δεν διοριστεί πρωθυπουργός, αλλά θα αναζητά ανεπίσημα υποστήριξη προς τον κυβερνήτη του τότε, ένας νέος πρόεδρος θα μπορούσε απλά να τον σταματήσει, οπότε ο χρόνος αυτών των ενεργειών είναι πραγματικά σημαντικός σε αυτό το όλο θέμα.

Ένας αγώνας για την τσεχική ταυτότητα;

Για πολλούς Τσέχους, τα πονταρίσματα είναι πολύ υψηλότερα. Οι εκλογές θα χρησιμεύσουν ως βαρόμετρο του αγώνα για μια ταυτότητα και για ένα έθνος που ολοένα και περισσότερο απομακρύνεται από την προοδευτική ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και έρχεται πιο κοντά στην πολιτική του εθνικισμού.

Αντίθετα με το παραδοσιακό φιλοδυτικό πολιτικό σύστημα που κυβέρνησε την Τσεχική Δημοκρατία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο πρόεδρος Zeman έχει επανειλημμένα αποφύγει τις ποσοστώσεις των προσφύγων της ΕΕ και έχει παραχωρήσει την υποστήριξή του στον Tomio Okamura, έναν αντι-ισλαμιστή, αντιευρωπαϊστή ηγέτη του κινήματος της «ελευθερίας» και της «άμεσης Δημοκρατίας» του Κόμματος (SPD).

«Από την αρχή της δημιουργίας του κράτους πριν από χίλια χρόνια, οι Τσέχοι ανήκαν στην Ευρωπαϊκή Δύση. Δεν υπήρχε ιδεολογική διαίρεση σε αυτό το ζήτημα και δεν μπορεί να υπάρξει ιδεολογική διαίρεση σε θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι έλεγχοι και οι ισορροπίες μιας ώριμης και φιλελεύθερης δημοκρατίας», ανέφερε ο Michal Horacek, επιχειρηματίας, στιχουργός, ποιητής, συγγραφέας, δημοσιογράφος και παραγωγός μουσικής, και ιδρυτής μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στοιχημάτων της χώρας και ανεξάρτητος υποψήφιος για προεδρία.

Απίθανοι υποψήφιοι; 

Οι εκλογές στην Τσεχική Δημοκρατία τείνουν πάντα να παρουσιάζουν ένα σύνολο από σουρεαλιστικούς χαρακτήρες που δεν θα ήταν εκτός τόπου και χρόνου σαν ήρωες σε μυθιστόρημα. Εκτός από τον «ξακουστό» Zeman, ένας άλλος υποψήφιος για την προεδρία Τσέχος τραγουδιστής, παραγωγός, πολιτικός και ηγέτης του Κόμματος της Κοινής Αίσθησης και περήφανος πότης είναι ο Petr Hannig, καθώς και ο πρώην πρωθυπουργός Mirek Topolanek, ο οποίος το 2009 ήταν γυμνός με γυμνές γυναίκες σε μια από τις βίλες του πρώην Ιταλού πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Οι πιο σοβαροί αμφισβητίες του συστήματος είναι οι φίλο-ευρωπαίοι αριστεροί του κέντρου με ηγέτη τον Michal Horacek και ο 68χρόνος κεντρώος και πρώην πρόεδρος της Τσεχικής Ακαδημίας Επιστημών, ο Jiri Drahos. (ο οποίος και πέρασε στον δεύτερο γύρο των εκλογών μαζί με τον νυν πρόεδρο Miloš Zeman)    

«Η ένσταση του Zeman συνδέεται όχι μόνο με ισχυρές αντι-μεταναστευτικές εφορμήσεις, αλλά και με κάποιο είδος ευρωσκεπτικισμού. Αν κερδίσει ο Jiri Drahos, η εικόνα του προέδρου θα είναι εντελώς διαφορετική, διότι πρόκειται για έναν πνευματικά προσανατολισμένο άνθρωπο χωρίς κανένα ριζοσπαστικό όραμα», ανέφερε ο Lubomir Kopecek, καθηγητής πολιτικών επιστημών και πολιτικός αναλυτής στο Masaryk University στην πόλη Μπρνο.

Ποιος θα είναι ο νικητής;

Κάποιες περιφερικές δημοσκοπήσεις βλέπουν τον Zeman να κερδίζει τον Drahos, ενώ η Τσεχική τηλεόραση δημοσίευσε δημοσκόπηση τη Δευτέρα, όπου ο πρόεδρος Zeman χάνει με το 44%.

Σάββατο 13 Ιανουάριου 2018 (τέλος 1^ου γύρου των προεδρικών εκλογών).    

Ο Milos Zeman έχει έρθει πρώτος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Τσεχίας, αλλά βρίσκεται αντιμέτωπος με μια απορροή μετά την αποτυχία  να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία που απαιτείται για να κερδίσετε από τον πρώτο γύρο. Με πάνω από το 99% των ψηφοδελτίων καταμετρημένων, ο Zeman είναι πρώτος με 38,65 τοις εκατό των ψήφων, δήλωσε το  Τσεχικό  Στατιστικό Γραφείο το Σάββατο. Δεύτερος έρχεται ο Jiri Drahos, ο πρώην επικεφαλής της Ακαδημίας Επιστημών της χώρας, με 26,56%. Αυτοί οι δυο θα είναι και οι τελικοί υποψήφιοι για τις δεύτερες εκλογές που θα διεξαχθούν στις 26 και 27 Ιανουαρίου.

Χρήστος Κατσέας