Γράφει ο Κάτς80

Μετά από μια έντονη συζήτηση, η διάσκεψη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) της Γερμανίας έδωσε το πράσινο φως στο κόμμα να ξεκινήσει τις επίσημες διαπραγματεύσεις για τον μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό με τα κόμματα, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Άνγκελα Μέρκελ (CDU) και το κόμμα της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης της Βαυαρίας (CSU).

Εάν είναι επιτυχής, τα τρία κόμματα θα σχηματίσουν ένα νέο μεγάλο συνασπισμό, γνωστό ως «GroKo». Οι συνομιλίες για το συνασπισμό εγκρίθηκαν από μια μικρή πλειοψηφία στις 22 Ιανουαρίου από το 54,6% των 600 αντιπροσώπων των κομμάτων.

Η πρώτη άμεση αντίδραση ήταν η ανακούφιση. Αν η ψηφοφορία ήταν αρνητική, η καριέρα του ηγέτη του κόμματος SPD Martin Schulz θα ήταν στη κόψη. Κάνοντας μια επικίνδυνη δημόσια στροφή στις συνομιλίες αμέσως μετά τις γενικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017, όταν αρνήθηκε να εισέλθει στον κυβερνητικό συνασπισμό και ανέλαβε το ρόλο της αντιπολίτευσης στο γερμανικό κοινοβούλιο, μετά και την αποτυχία του πειραματικού κύκλου συζητήσεων συνασπισμού της λεγόμενης «Τζαμάικα» μεταξύ των κομμάτων, των Πρασίνων και του νεοφιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP), ο Schulz αναθεώρησε τη θέση του και άρχισε να αγωνίζεται έντονα για ένα νέο μεγάλο συνασπισμό.

Εάν η διάσκεψη απέρριπτε τις συνομιλίες, οι εναλλακτικές λύσεις θα ήταν στην καλύτερη περίπτωση να μην είχαν καταλήξει κάπου και, στη χειρότερη περίπτωση, θα συνειδητοποιούσαν τον ιστορικό φόβο της Γερμανίας για αστάθεια της κυβέρνησης. Αν ο μεγάλος συνασπισμός είχε απορριφθεί πριν καν αρχίζαν αξιόπιστα οι συνομιλίες, ο ομοσπονδιακός πρόεδρος, Frank-Walter Steinmeier, θα έπρεπε να επιλέξει μεταξύ μιας μειοψηφικής κυβέρνησης της Μέρκελ, ή την προκήρυξη νέων εκλογών.

Κατ’ αρχάς, αυτή η δραματική στροφή του Martin Schulz προς στο μεγάλο συνασπισμό όχι μόνο υπονόμευσε την προσωπική του αξιοπιστία ως ηγέτη του SPD, αλλά άνοιξε κι ένα θεμελιώδες χάσμα για τη μελλοντική κατεύθυνση του κόμματος. Κατά τη διάσκεψη της Βόννης, υπήρξε ο φόβος για ακόμη μεγαλύτερες εκλογικές απώλειες από το ιστορικό χαμηλό μόλις λίγο πάνω από 20% που κέρδισε το 2017. Το κίνημα του μεγάλου συνασπισμού υποστηρίζεται από 12 δημάρχους του SPD από μεγάλες πόλεις και από μια ευρύτερη συμμαχία που καλύπτει τις διάφορες παρατάξεις των κομμάτων όπου και περιλαμβάνει πολλούς αξιωματούχους.

Κατά τη διάσκεψη του κόμματος στη Βόννη, ο Schulz αντιμετώπισε την θεμελιώδη εσωτερική αντιπολιτευτική απόρριψη οποιουδήποτε μεγάλου συνασπισμού που διοργάνωσε το κίνημα NoGroKo. Η επόμενη εσωτερική πρόκλησή θα διεξαχθεί εξ ολοκλήρου σε διαφορετικό επίπεδο. Αν όλα βαδίσουν φυσιολογικά μια συμφωνία κυβέρνησης συνασπισμού με τα κόμματα θα μπορούσε να οριστικοποιηθεί ήδη από τον επόμενο μήνα.

Πριν όμως μπορέσει το SPD να εισέλθει σε μια νέα κυβέρνηση, η συμφωνία συνασπισμού πρέπει να εγκριθεί από τα 440.000 μέλη του κόμματος. Όλες οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης και επικύρωσης του μεγάλου συνασπισμού είναι πιθανό να διαρκέσουν το νωρίτερο έως το Πάσχα. Δυστυχώς για τον Schulz, οι εκπρόσωποι της διάσκεψης της Βόννης και η συμμετοχή των λαϊκών ομάδων, αντιπροσωπεύουν δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους εντός του κόμματος. Για να πειστούν και οι δύο αυτοί κόσμοι θα πρέπει να αυξηθεί η έως τώρα κατεστραμμένη αξιοπιστία του Schulz.

Ένα έγγραφο θέσης που δημοσιοποιήθηκε από τους διαπραγματευτές απορρίφθηκε γρήγορα από τον ηγέτη του FDP Christian Lindner ως μια «αναμόρφωση του παλαιού Μεγάλου Συνασπισμού».

Ακόμη χειρότερο, το 63% των ερωτηθέντων μιας αντιπροσωπευτικής δημοσκόπησης πιστεύει ότι το CDU έχει υποστηρίξει τους στόχους του με μεγαλύτερη επιτυχία για την συμφωνία συνασπισμού στις κατευθυντήριες γραμμές απ’ ότι το SPD. Ενώ η συμφωνία περιλαμβάνει και ορισμένες πρωτοβουλίες του SPD στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης.

Για τα μέλη του SPD, η λέξη-κλειδί είναι η «ασφάλεια των πολιτών», ένας όρος που μεταφράζεται ως «κοινωνική ισότητα». Πολλοί δεν θα είναι έτοιμοι να στηρίξουν ένα νέο GroKo που δεν θα έχει ως στόχο πραγματικές μεταρρυθμίσεις ώστε να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.

Η ηγεσία του SPD έχει ήδη εξαγριώσει τα κόμματα του συνασπισμού υποδεικνύοντας ότι οι διαπραγματευτές τους θα προσπαθήσουν να βελτιώσουν τη συμφωνία του SPD σε βασικούς τομείς της εργασίας, της υγείας και της πολιτικής για τους πρόσφυγες. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του SPD υπάρχουν καλέσματα για τον τερματισμό αδικαιολόγητων συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, τη μεταρρύθμιση του σημερινού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης «δύο τάξεων» που φροντίζει τους πλούσιους και τη αδιαλλαξία της σκληρής γραμμής για την πολιτική των προσφύγων και την ένταξη τους που υιοθέτησε το βαυαρικό CSU.

Χρήστος Κατσέας