Γράφει ο Κάτς80

Μια αμφιλεγόμενη υπόθεση για την Μόσχα είναι το σύστημα πυραυλικής άμυνας της Ιαπωνίας.

Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του Ιάπωνα πρωθυπουργού Shinzo Abe να προμηθευτεί δύο συστήματα Aegis Ashore με σκοπό την ενίσχυση των δυνατοτήτων της Ιαπωνικής Βαλλιστικής Πυραυλικής Άμυνας (BMD) ενόψει των επίμονων προκλήσεων και απειλών της Βόρειας Κορέας επέσυρε έντονη επιδοκιμασία από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας. «Η απόφαση για την αγορά και την εγκατάσταση αυτών των συστημάτων θα πρέπει να θεωρηθεί δυσανάλογη σε σχέση με τις πραγματικές απειλές πυραύλων στην περιοχή», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Maria Zakharova στα τέλη του Αυγούστου 2017, προσθέτοντας ότι «ενδέχεται να υπονομεύσουν τη στρατηγική σταθερότητα στο βόρειο τμήμα του Ειρηνικού». Ο ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Sergey Ryabkov ήταν εξίσου επικριτικός τον Δεκέμβριο του 2017 και ανέφερε ότι η μελλοντική παρουσία τέτοιων συστημάτων στην Ιαπωνία είναι «κάτι που σίγουρα δεν μπορούμε να παραλείψουμε να λάβουμε υπόψη στον στρατιωτικό σχεδιασμό μας».

Οι αντιρρήσεις στις αποφάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και των περιφερειακών συμμάχων τους σχετικά με την τοποθέτηση στοιχείων βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας BMD στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού δεν είναι καινούργιες. Η τοποθέτηση ενός συστήματος αμερικανικού τερματικού σταθμού υπεράσπισης στη Νότιο Κορέα το 2017 αντιμετωπίστηκε με έντονες επικρίσεις τόσο από τη Μόσχα όσο και από το Πεκίνο, παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις από την Ουάσινγκτον και τη Σεούλ ότι σκοπός της αποστολής ήταν να ενισχυθεί η άμυνα της Νότιας Κορέας σε μια πιθανή εμπλοκή με πυραύλους από το Βορρά. Για τη Ρωσία, τόσο η ανάπτυξη του THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) όσο και η απόφαση της εγκατάστασης του συστήματος Aegis Ashore αντιπροσωπεύουν τη συνεχιζόμενη επέκταση του «παγκόσμιου συστήματος άμυνας βαλλιστικών πυραύλων των ΗΠΑ».

Αντίθετα από το THAAD, ωστόσο, τα δύο συστήματα Aegis Ashore προορίζονται για την Ιαπωνική δύναμη αυτοάμυνας εδάφους (JGSDF). Το Τόκυο έχει επανειλημμένα μεταφέρει διαβεβαιώσεις σε ρώσους αξιωματούχους, καθησυχάζοντάς τους ότι τα συστήματα θα λειτουργούν από την Ιαπωνία. Ωστόσο, η Μόσχα εξακολουθεί να εμμένει στις κατηγορίες της. «Ακούσαμε τους ισχυρισμούς ότι η Ιαπωνία θα ελέγχει αυτό το σύστημα και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν καμία σχέση με αυτό», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στους δημοσιογράφους στα μέσα Ιανουαρίου του 2018, προσθέτοντας ότι «υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες αν αυτό θα συμβαίνει». Αυτές οι αμφιβολίες έχουν  χρησιμεύσει ως βάση για όλες τις αντιρρήσεις της Μόσχας για την εγκατάσταση των συστημάτων και είναι πιθανό να βλάψει τη σχέση της Ρωσίας με την Ιαπωνία, καθώς και την περαιτέρω ένταση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας στο μέλλον.

Μια χερσαία έκδοση του φημισμένου θαλάσσιου Aegis Combat System, θα χρησιμεύσει ως μια «ανώτερη βαθμίδα» στο σύστημα πυραυλικής άμυνας (BMD) της Ιαπωνίας. Το Τόκιο δεν έχει ακόμη ανακοινώσει πού θα κατασκευαστούν οι δύο εγκαταστάσεις του Aegis Ashore στην Ιαπωνία. Ωστόσο, πιθανές τοποθεσίες περιλαμβάνουν την περιοχή Akita και την περιοχή Yamaguchi στη βορειοδυτική και νοτιοδυτική Ιαπωνία, αντίστοιχα. Τα συστήματα αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία το νωρίτερο το 2023 και θα κοστίζουν περίπου 100 δισεκατομμύρια ¥ (912 εκατομμύρια δολάρια) το καθένα.

Το Τόκιο σχεδιάζει να εξοπλίσει τα συστήματα με τους προηγμένους πυραύλους Standard Missile-3 (SM-3) Block IIA. Που αναπτύχθηκε από κοινού από την Raytheon και τη Mitsubishi Heavy Industries της Ιαπωνίας, το Block IIA σχεδιάστηκε για να αποκρούει βαλλιστικά βλήματα μικρού, και μεσαίου εύρους (SRBMs, MRBMs και IRBMs). Σε σύγκριση με την προηγούμενη γενιά SM-3 Block IA και Block IB, το Block IIA είναι ένας πολύ πιο ικανός πύραυλος, ο οποίος διαθέτει πολύ μεγαλύτερη οριζόντια και κατακόρυφη εμβέλεια, καθώς και υψηλότερη ταχύτητα καύσης και σημαντικά πιο προηγμένο όχημα. Αυτοί οι παράγοντες καθιστούν το SM-3 Block IIA ένα πιθανό στρατηγικό «απρόσβλητο» σύστημα, που σημαίνει ότι το Block IIAs θα μπορούσε, θεωρητικά, να χρησιμοποιηθεί για την άμυνα κατά των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBM). (Το Block IIA δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί σε σχέση με το στόχο της κατηγορίας ICBM).

Wikipedia: (SM-3)

Wikipedia: Πύραυλοι IRBM και MRBM.

Αν και οι ρώσοι αξιωματούχοι δεν έχουν δηλώσει ότι οι ανησυχίες τους για τα σχεδιαζόμενα συστήματα της Aegis Ashore από την Ιαπωνία προέρχονται ειδικά από τις δυνητικές δυνατότητες του SM-3 Block IIA, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έχει κατηγορήσει επανειλημμένα το Τόκυο ότι συμμετάσχει στην «οικοδόμηση του ασιατικού τμήματος του παγκόσμιου συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ» μια κίνηση η οποία το Υπουργείο ισχυρίζεται ότι συμβάλλει στη στρατηγική αστάθεια. Εάν η κατηγορία αυτή ερμηνευθεί, ότι σημαίνει, ότι η Ρωσία φοβάται ότι τα Ιαπωνικά συστήματα Aegis Ashore και ενδέχεται να υπονομεύσουν το στρατηγικό πυρηνικό αποτρεπτικό της σύστημα, τότε αυτή η κατηγορία δεν ευσταθεί. Αρκεί να σημειωθεί ότι τα συστήματα Aegis Ashore εάν σταθμεύουν στις περιοχές Akita και Yamaguchi της Ιαπωνίας δεν αποτελούν απειλή για τους ρωσικούς διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBM) στις τοποθεσίες στη Σιβηρία λόγω αποστάσεων.

Πράγματι, αν και τα Ιαπωνικά συστήματα Aegis Ashore θα συμπεριλάβουν πιθανώς μια δυνατότητα «εμπλοκής σε απομακρυσμένες θέσεις», η οποία θα τους επιτρέπει να επιδιώκουν στόχους που κυμαίνονται ανάλογα από εκείνους των δικών τους συστημάτων ραντάρ, τα ρωσικά ICBM που κατευθύνονται προς την ηπειρωτική χώρα θα παραμείνουν πέρα ​​από τα 2.000 έως 2.500 χλμ. (1,243 έως 1,353 μιλίων) των SM-3 στρατηγικών συστημάτων (IIA Block) που θα αναπτύχθηκαν στις δύο προαναφερθείσες πιθανές τοποθεσίες στην Ιαπωνία. Η προσπάθεια της Ιαπωνίας να υπερασπιστεί τις Ηνωμένες Πολιτείες ενάντια σε μια ρωσική επίθεση με διηπειρωτικούς πυραύλους ICBM θα απαιτούσε την ανάπτυξή τους σε πολύ μεγάλες ποσότητες, δηλαδή κοντά στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Ακόμα και τότε, οι προοπτικές επιτυχούς αποκρούσεις μεγάλου αριθμού ρωσικών πυρηνικών κεφαλών τύπου ICBM είναι πολύ περιορισμένες.

Η Μόσχα παραδοσιακά αντιτίθεται στην ανάπτυξη οποιωνδήποτε συστημάτων στοιχείων BMD που θεωρεί ότι προωθούν τις δυνατότητες του αμερικανικού εθνικού συστήματος πυραυλικής άμυνας. Το έπραξε ανεξάρτητα από τις πραγματικές δυνατότητες των εν λόγω συστημάτων. Η αντίρρηση της Ρωσίας έναντι της απόφασης της Ιαπωνίας για το Aegis Ashore έχει απλώς μεταφερθεί από την Ευρώπη, όπου η Μόσχα έχει εδώ και χρόνια έντονα αντιρρήσεις για την εγκατάσταση δύο αμερικανικών συστημάτων Aegis Ashore στη Ρουμανία και την Πολωνία (αν και αυτά τα συστήματα δεν αποτελούν απειλή για το Στρατηγικό πυρηνικό αποτρεπτικό παράγοντα της Ρωσίας ).

Ο παράγοντας Κίνα.

Ένας άλλος, πιο συγκεχυμένος παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση του «συλλογισμού» της Ρωσίας για την απόφαση των ιαπωνικών Aegis Ashore είναι η Κίνα. Όπως και η Ρωσία, η Κίνα δεν κάνει διάκριση μεταξύ του αμερικανικού παράγοντα και της εθνικής πυραυλικής άμυνας και, όπως και η Ρωσία, η Κίνα έχει τα στρατιωτικά μέσα να στοχεύσει στα συστήματα των ΗΠΑ και των συμμαχικών της δυνάμεων βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας (BMD) στην περιοχή. Για τη Μόσχα, η παρόμοια στάση της Κίνας όσον αφορά την BMD και οι επεκτεινόμενες επιθετικές ικανότητες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLA) αποτελούν τόσο ευκαιρία όσο και μακροπρόθεσμη ανησυχία.

Παρουσιάζουν μια ευκαιρία επειδή θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη Μόσχα και το Πεκίνο να ασκήσουν από κοινού μεγαλύτερη πίεση στην Ιαπωνία, καθώς και να περιπλέξουν τον αμυντικό σχεδιασμό για το Τόκιο και την Ουάσινγκτον. Ιδιαίτερη ανησυχία για την Ιαπωνία είναι οι κινεζικοί και ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι. Σύμφωνα με τον ιάπωνα υπουργό Άμυνας Itsunori Onodera, το Τόκιο σκέπτεται να προσθέσει μια δυνατότητα καταπολέμησης του εναέριου πολέμου στα συστήματα Aegis Ashore, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής ολοκλήρωσης της υψηλής ικανότητας του Raytheon Standard Missile-6 (SM-6) ώστε να αυξηθεί η επιβιωσιμότητα τους. Εκτός από τους βαλλιστικούς πυραύλους και τα αεροσκάφη, οι αναβαθμισμένες εκδόσεις SM-6 έχουν επίσης σχεδιαστεί για να παρέχουν τερματική άμυνα εναντίον του SRBMs και MRBM καθώς επίσης και συστήματα υπερήχων όπλων. Η Κίνα ήταν ιδιαίτερα δραστήρια σε σχέση με την τελευταία και, όπως δήλωσε ένας Διπλωμάτης τον Δεκέμβριο του 2017, δοκιμάζουμε ένα υπερυψωμένο σύστημα ώθησης με μεσαία κλίμακα (ικανό να φθάσει  στόχους στην Ιαπωνία) και που θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία γύρω στο 2020.

Τούτου λεχθέντος, ενώ οι ταχύτατα αναπτυσσόμενες στρατιωτικές δυνατότητες του PLA (λαϊκού στρατού κίνας) απευθύνονται κυρίως στους συμμάχους των ΗΠΑ και των περιφερειακών συμμάχων, περιπλέκουν επίσης πολύ την επιθυμία της Μόσχας να περιορίσει την Κίνα μακροπρόθεσμα. Η προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία το 2014 και οι αμερικανικές κινήσεις για τη συγκράτηση της Κίνας στην Ασία-Ειρηνικό ώθησαν τη Μόσχα και το Πεκίνο πολύ πιο κοντά. Ωστόσο, οι αμοιβαίες υποψίες μεταξύ των δύο είναι πιθανό να παραμείνουν.

Ως εκ τούτου, η προοπτική της Κίνας είναι να καλύψει μεγάλες ποσότητες συμβατικών και πυρηνικών βαλλιστικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς όπλων, είναι σε ανταπόκριση των αμερικανικών και συμμαχικών πυραυλικών αμυντικών στην περιοχή, αλλά και για τη Ρωσία. Επίσης, η προοπτική της Κίνας να επεκτείνει το οπλοστάσιο ICBM γίνετε υπό τον φόβο ότι θα υπονομευθεί από στρατιωτικά στοιχεία των ΗΠΑ και των συμμαχικών BMD. Ως εκ τούτου, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών διαμαρτύρεται ότι η ανάπτυξη μιας αμερικανικής αντί-βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας (THAAD) στη Νότια Κορέα και η εγκατάσταση των συστημάτων Aegis Ashore στην Ιαπωνία «θα διαταράξει τη στρατηγική ισορροπία στην Ασία και πέρα ​​από την Ασία» μπορεί επίσης να είναι κι μια λεπτή αναφορά στην ανησυχία της Ρωσίας για την ανάπτυξη της στρατιωτικής ικανότητας της Κίνας.

Χρήστος Κατσέας