Γράφει η Βίκυ Μανιάτη

Το 2016 επιφύλασσε μια μεγάλη και αναπάντεχη έκπληξη για την αμερικανική ήπειρο και τη διεθνή κοινότητα συνολικά με την ανάδειξη του αμφιλεγόμενου επιχειρηματία Ντ. Τραμπ στο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ. Ο Τραμπ κατόρθωσε – παρά την πολιτική του απειρία – να πείσει τον αμερικανικό λαό να του εμπιστευτεί την διακυβέρνηση και την τύχη της χώρας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Το προεκλογικό σύνθημα «Make America Great Again» αποτελεί σαφές και ξεκάθαρο δείγμα της πολιτικής που σκοπεύει να ακολουθήσει.

Καθώς έχει παρέλθει ένας χρόνος από την 20^η Ιανουαρίου 2017 – ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του και συγκεκριμένα ακριβώς 14 μήνες συμπληρώνονται σήμερα και πολλοί αναλυτές και μελετητές επιχειρούν να καταγράψουν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του κατά το διάστημα αυτό και να προβλέψουν ποια θα είναι τα επόμενα βήματά του.

Τα επιτεύγματα κατά τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης Τραμπ μπορούν να αποτυπωθούν ως ακολούθως:

Συνήθως ο πρώτος τομέας που αποτελεί δείγμα της επιτυχίας ή της αποτυχίας των πολιτικών ενός Αμερικανού προέδρου είναι ο τομέας της οικονομίας. Σίγουρα κανένας Πρόεδρος δεν φέρει την ευθύνη για οτιδήποτε πάει στραβά κατά την διακυβέρνησή του, όπως επίσης δεν είναι δυνατό να του αποδοθούν πλήρως τα εύσημα για όλες τις επιτυχίες σε αυτόν τον τομέα, και ο λόγος είναι ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που εμπλέκονται και επηρεάζουν την οικονομία και που δεν υπόκεινται στον έλεγχό του. Ωστόσο, παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις, ο Τραμπ κατέγραψε σημαντικά επιτεύγματα.¹ Σύμφωνα με ανακοίνωση που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Λευκού Οίκου, η αμερικανική οικονομία είχε μια αξιοσημείωτη ανοδική πορεία το 2017, όπου η αύξηση του ΑΕΠ ξεπέρασε τις προσδοκίες και ανήλθε στο 2,5% (έναντι του 1,8% το 2016) και στον τομέα της ανεργίας επήλθε κάμψη κατά 0,6%, με αποτέλεσμα να βρεθεί στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2000 και στο 4,1%. Κατά τη διάρκεια του 2017, δημιουργήθηκαν επιπλέον 2,2 εκατ. θέσεις εργασίας (Μ.Ο. 181.000 περίπου κάθε μήνα) με ιδιαίτερη έμφαση στον κλάδο των κατασκευών (189.000) και των εξορύξεων (53.000), όπου το 2016 υπήρξε απώλεια 9.000 και 90.000 θέσεων εργασίας αντίστοιχα.² Το Συμβούλιο των Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου προβλέπει ότι θα υπάρξει άνοδος της οικονομικής ανάπτυξης στο 3,1% το 2018, παραμένοντας άνω του 3% έως το 2020 και συσσωρεύοντας 1,1 τρις. δολ. στην οικονομία.³

Στα επιτεύγματα του Τραμπ στον οικονομικό τομέα συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων:

– μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα όπου οι περικοπές φόρων λειτουργούν προς όφελος των αμερικανών εργαζομένων και επιχειρήσεων, προσφέροντας μακροπρόθεσμα οφέλη (αύξηση μισθού Αμερικανών ετησίως κατά $4.000, αύξηση ΑΕΠ κατά 1,3% – 1,6% τα επόμενα τρία χρόνια, αναγγελία νέων επενδύσεων από 370 επιχειρήσεις που θα επηρεάσουν θετικά 4,1 εκατ. εργαζόμενους, κ.λ.π.) και επαναφέροντας την Αμερική στον δρόμο που οδηγεί στη μακροπρόθεσμη ευημερία.⁴

– άνοδο του Dow Jones. Βρέθηκε σε υψηλά επίπεδα 70 φορές το 2017 κατέγραψε ρεκόρ στις 5000 μονάδες, για πρώτη φορά στην ιστορία.⁵

– μείωση της γραφειοκρατίας με εξάλειψη δαπανηρών, περιττών και αναποτελεσματικών κανονισμών.⁶

– συνεργασία κυβέρνησης με πολιτειακές και τοπικές αρχές και ιδιωτικό τομέα για  ενθάρρυνση νέων επενδύσεων.⁷

– ενίσχυση των κανόνων και εξασφάλιση δίκαιων και αμοιβαίων συμφωνιών στον τομέα του εμπορίου.⁸ Επίσης, κράτησε την υπόσχεσή του για αποχώρηση των ΗΠΑ από την Τρανσατλαντική Συνεργασία, εκκίνησε το διάλογο για τη Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών, για να επιτύχει βελτιώσεις στη συμφωνία προς όφελος των ΗΠΑ, κατόρθωσε την επαναφορά εταιρειών στο αμερικανικό έδαφος και μερικές εξ αυτών (Toyota, Mazda, κλπ.) εξήγγειλαν σχέδια για δημιουργία εργοστασίων, εργάστηκε για την προώθηση των αμερικανικών προϊόντων στο εξωτερικό και τέλος έθεσε τέλος στη συμφωνία του προκάτοχου του με την Κούβα.⁹

– οι πολιτικές στο σύστημα υγείας για προώθηση ανταγωνισμού, βελτίωση των αποτελεσμάτων και μείωση των υγειονομικών δαπανών.¹⁰

– επένδυση δισεκατομμυρίων δολαρίων για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος συμβάλλουν στο μέγιστο βαθμό στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.¹¹

– παροχή δανείων για ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας.¹²

Ένας άλλος τομέας όπου ο Τραμπ καταγράφει σημαντικά επιτεύγματα είναι τομέας της ενέργειας, όπου οι πολιτικές του Τραμπ αποσκοπούν στην ενίσχυση της κυριαρχίας των ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα. Μεταξύ άλλων, ο Τραμπ πραγματοποίησε ταξίδια για την προώθηση πωλήσεων και χρήσης αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων, συνέβαλε στην επέκταση σημαντικών έργων ενεργειακών υποδομών, όπως ο αγωγός Keystone XL, εν αντιθέσει με τον Ομπάμα, έδωσε εντολή στην Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας να τερματίσει το Σχέδιο του Ομπάμα για την Καθαρή Ενέργεια και κατ’ εντολή του το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο πρωτοστατεί στη μείωση της γραφειοκρατίας, υπέβαλε σχέδια για την ενοικίαση εκτάσεων 77 εκατ. στρεμ. στον Κόλπο του Μεξικού για γεωτρήσεις πετρελαίου και αερίου.¹³ Τέλος, η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή  αποτελεί ένα τολμηρό βήμα του νυν Αμερικανού Προέδρου, το οποίο προκάλεσε έντονες συζητήσεις στην διεθνή κοινότητα. Ωστόσο, ο Τραμπ πάτησε τη σκανδάλη, και αποχώρησε από τη συμφωνία, που κατά την εκτίμηση του κάθε άλλο παρά εξυπηρετούσε τα αμερικανικά συμφέροντα. Η αντίθεση με την προγενέστερη κυβέρνηση που στην κυριολεξία έτρεχε πίσω από την αποστολή των Κινέζων παρακαλώντας τους να υπογράψουν είναι δραματική.¹⁴

Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ο Τραμπ ακολούθησε μια επιθετική πολιτική με προτεραιότητα στην υπεράσπιση των αμερικανικών συνόρων και αμερικανικών συμφερόντων στο εξωτερικό, για να τηρήσει την προεκλογική του δέσμευση να θέσει την Αμερική στην πρώτη θέση. Συγκεκριμένα, αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις από το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση για την διασφάλιση του ελέγχου των συνόρων της Αμερικής, εφάρμοσε πολιτικές όπου έχει τεθεί υψηλά ο πήχυς για τον έλεγχο των προσφύγων και μεταναστών, σημείωσε επιτυχίες στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας παρέχοντας ευρείες αρμοδιότητες στους διοικητές για την κατάπνιξη των τρομοκρατικών ομάδων, επανέκτησε 95% των εδαφών στο Ιράκ και στη Συρία που βρίσκονταν στο παρελθόν υπό την κατοχή του ISIS, αύξησε σημαντικά την πίεση στη Βόρεια Κορέα προκειμένου να τερματίσει το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων με την επιβολή των πιο σκληρών κυρώσεων έως τώρα: μείωση κατά 30% των εισαγωγών πετρελαίου και συνδυαζόμενη με προηγούμενες αποφάσεις, συνέβαλε στην απαγόρευση των εξαγωγών της χώρας κατά 90%, άσκησε πίεση στην Κίνα για περιορισμό των τραπεζικών της συναλλαγών με τη Β. Κορέα, ενθάρρυνε ενέργειες άλλων κρατών όπως Μαλαισία, Κουβέιτ, Περού και Σουδάν εις βάρος της Β. Κορέας, και έκανε σαφές με τη στάση του ότι δεν ανεχθεί την χρήση χημικών όπλων, γεγονός που διαφάνηκε με τη γρήγορη και αποφασιστική του εντολή για επίθεση στην αεροπορική βάση της Συρίας. Δεν πρέπει να παραλειφθούν η αναζωογόνηση στρατηγικών συμμαχιών των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους, ώστε να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης στον τομέα της συλλογικής άμυνας και τα ταξίδια του α) στη Σαουδική Αραβία, όπου συναντήθηκε με ηγέτες περισσότερων από 50 μουσουλμανικών κρατών, επανεπιβεβαίωσε τη στρατηγική συμμαχία ΗΠΑ – Ισραήλ και συναντήθηκε με τον Πάπα στην Αγία Έδρα, β) στην Ευρώπη, όπου ανανέωσε τη συμμαχία του με το ΝΑΤΟ και παρέστη στις Συνόδους των G-7 και G-20, και γ) στην Ασία, όπου συσπείρωσε τα ασιατικά κράτη προς μεγιστοποίηση της πίεσης στη Β. Κορέα.¹⁵

Τέλος, στον τομέα της δικαιοσύνης ο Τραμπ πραγματοποίησε αριθμό ρεκόρ διορισμών δικαστών στα δικαστήρια, πέρα από τον διορισμό του Neil Gorsuch στο Ανώτατο Δικαστήριο.¹⁶

Από την άλλη πλευρά, οι επικριτές του καταλογίζουν στον Τραμπ και αρκετές αποτυχίες όπως η αποτυχία πλήρους και ολοκληρωτικής απαγόρευσης εισόδου των Μουσουλμάνων στις ΗΠΑ, έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο, η αποτυχία να επιβάλει στο Μεξικό να καταβάλει τις δαπάνες για το τείχος στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού, η αποτυχία να πρωτοστατήσει στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ, κ.λ.π.¹⁷

Σύμφωνα με το Ramesh Pοnnuru της συντηρητικής έκδοσης National Review, η Προεδρία Τραμπ έχει να επιδείξει ένα αξιόπιστο ιστορικό επιτυχιών κατά τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησής της, και είναι τέτοιο που μπορεί να συγκριθεί με τις επιτυχίες πολλών προκατόχων του.¹⁸

Από την φύση της, η πρώτη χρονιά της προεδρικής θητείας προσδιορίζει τις πολιτικές που θα ακολουθήσει ο Πρόεδρος τα επόμενα τρία χρόνια. Για πολλούς ανθρώπους το πρώτο έτος διακυβέρνησης του Τραμπ αντιπροσωπεύει διάφορα πράγματα. Η λίστα επιθέτων που την περιγράφουν είναι ατέλειωτη. Οι επιτυχίες ή οι αποτυχίες ενός Προέδρου κατά το πρώτο έτος διακυβέρνησής του δεν αποτελούν πάντα δείκτη της επιτυχίας ή της αποτυχίας του στα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Οι Πρόεδροι σύντομα αντιλαμβάνονται ότι η υλοποίηση των προεκλογικών δεσμεύσεων τους είναι πολύ πιο δύσκολη από την ανάληψή τους. Το ότι το κόμμα τους βρίσκεται στην εξουσία κατά το πρώτο έτος διακυβέρνησής τους δεν αποτελεί εγγύηση για επιτυχία. Μερικές φορές, οι μεγάλες επιτυχίες έρχονται με την εμπλοκή κυβέρνησης και δικομματικής παράταξης. Ωστόσο, ένα πράγμα είναι σίγουρο και αυτό είναι ότι απρόβλεπτες καταστάσεις προκύπτουν και απαιτούν πάντα από τους Προέδρους την ανάληψη ενεργειών, τις οποίες ούτε αυτοί ούτε το έθνος προέβλεπαν την ημέρα διεξαγωγής εκλογών.¹⁹

Παραπομπές

1. https://townhall.com/columnists/johnhawkins/2018/01/27/donald-trumps-top-7-accomplishments

2. https://www.whitehouse.gov/articles/the-year-in-review-and-the-years-ahead

3.&4.https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/growing-american-economy-economic-report-of-the-president

5. http://thehill.com/opinion/white-house/367843-trumps-success-in-year-one

6.,7.&8.https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/growing-american-economy-economic-report-of-the-president

9. https://www.washingtonexaminer.com/year-one-list-81-major-trump-achievements

10.&11. https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/growing-american-economy-economic-report-of-the-president

12.&13. https://www.washingtonexaminer.com/year-one-list-81-major-trump-achievements

14. https://www.nationalreview.com/2018/01/donald-trump-first-year-accomplishments

15. https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/president-donald-j-trumps-first-year-of-foreign-policy-accomplishments

16. http://www.cbc.ca/news/world/donald-trump-accomplishments-first-year-1

17. https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump-achievements-failures-a-year-since-his-election

18. http://www.cbc.ca/news/world/donald-trump-accomplishments-first-year-1

19. https://www.biography.com/news/trump-first-year-in-office-past-presidents-first-year-in-office